Sorun Fenerbahçe’nin oyununda…

Ülkemiz futbol anlayışı söz konusu olduğunda “yetenek” konusuna bakış açısında bir yanlışlık olduğunu düşünmekteyim. Bu düşüncem Spor Akademisi öğrencisi olduğum 45 yıl öncesinde oluşmaya başladı ve bugüne değin yaşadıklarım ve yaptığım araştırmalarla da sabitlendi.

Bizim futbol kamuoyunun “yetenek” dediği şey bir oyuncunun top ile oynama becerisi olarak algılanıyor. Oysa topla görsel hoşluk yaratan beceriler onlarca unsuru olan yeteneğin sadece bir parçası. Bütünün ayrıntılarına bakılmadığı için, karşılaştırma yapılmaksızın dilimize dolaştırdığımız “yetenek” tek yanlı bir bakış açısından kurtaramıyor futbolun içindekileri.

Doğal yetenek ne kadar belirleyici?

Ne kadar çok yazdığımı anımsamıyorum ama yeri gelmişken bir kez daha altını çizmek isterim; bir sporcunun başarısında on unsur varsa doğal yetenek altıncı sıradadır. Bunu ben söylemiyorum, araştırmacı spor bilimcilerinin ortaya koyduğu bir gerçekten söz ediyorum.

Bugün dünya üzerindeki en önemli spor bilimcileri olarak kabul edilen İstvan Balyi, Richard Way, Colin Higgs, Tudor O. Bompa ve G. Gregory Haff binlerce başarılı sporcunun yaşamı ve gelişimi üzerine yaptıkları araştırmalar sonucunda yeteneğin yerini belirlemişlerdir.

Yabancıların “Türkler yeteneklidir” sözlerinin bilimsel hiçbir değeri yoktur. Bunu çoğunlukla bir övgü olarak aldığımızda işimiz daha zorlaşıyor. Bilimsel yöntemlerle çalışılmadığı sürece yeteneğin gelişme ve açığa çıkma olasılığı yoktur. Eski bir söz de bu konuyu çok güzel özetler: Yetenek gayrete hayrandır.

Fenerbahçe’nin brezilya stili özlemi!

Fenerbahçe eskiden beri topla becerili oyuncuları kulüp geleneği olarak benimsemiştir. Kısa paslarla ayağa top oynamak anlamındaki Brezilya stilinin Türkiye’deki öncüsüdür Fenerbahçe. Ancak köprülerin altından çok sular geçti. Brezilyalılar bile Avrupa tipi futbol oynayarak 24 sene sonra Dünya Şampiyonu oldular(!970-1994).

Bugün artık insan da, futbolcu da, genel de yaşam da değişti. Artık yeteneğin diğer unsurları( kondisyonel, bilişsel, koordinatif ve psiko sosyal yetenekler) top becerisinde çok daha önemli hale geldi.

Sadece topla oynama becerisi ile futbolun içinde var olma çabası verenler kas sinir koordinasyonu bozulduğunda(yorgunluk başlayınca) performans üretmede zorlanıyorlar. Fenerbahçe’de bu tür oyuncu sayısı diğer büyük takımlardan daha fazla...

“At Valencia’ya sonucu bekle”

Bu nedenle oyun hep onların becerisine dayalı oynanıyor, onlar üretim sorun yaşadıklarında da oyunda çıkış yolu bulunamıyor. Bugünkü futbol ortamında bir futbolcunun takımın attığı gollerin neredeyse yarısına sahip olması iyi bir özellik midir?

“At Valencia’ya sonucu bekle” anlayışı en basit olarak yardımlaşma ve ekip olma konusunda aşama yapılamadığını anlatır. Bu noktada ise teknik ekibin uygulamaları kadro seçimleri, oyuncu değişiklikleri hatta yaptığı transferler sorgulanır.

Madem yazıya yetenek ile başladık yine yeteneğe ilişkin zihin açıcı bir soruyla bağlayalım: Galatasaraylı Mertens, Torreira ve Rashica mı yoksa Fenerbahçeli İrfan Can Kahveci, Emre Mor ve Ferdi Kadıoğlu mu daha yetenekli?

Bu sorunun içine Arda Güleri katmıyorum. Çünkü o daha çok genç, gelişmesi gerekir ama böyle “dünya yıldızı” havasına sokulursa gelişmesi durur. Olmaz olmaz demeyin. Arda Turan ile ilk uçakla seyahatlerimizde yüzüne baktığımızda yanakları kızarır, gözlerini kaçırırdı. Sonraki yıllarda uçakta gazeteci dövdüğünü herkes biliyor.