Brain Clough'un Nottingham Forest'i

Coronavirüs günlerinde herkesin yeni bir dünya ve yeni düşüncelere doğru yürümeye başladığı kabul görmektedir. Virüsün futbol dünyamıza sunduğu yenilik ise milyon dolarların havada uçuştuğu transferler yerine “altyapı” uygulamalarına yeniden dönmek gerektiğidir. Dünya globalleşirken yabancı futbolcuya karşı olmak ilkelliktir görüşünde olanlar şu günlerde ne düşünüyor bilemiyorum. Ancak halk sağlığı ve “koruyucu hekimlik” deyimlerinin ne anlattığını Coronavirüs günlerinde öğrenmeye başladık. Altyapı, altyapı diyerek ömrünü geçiren bu satırların yazarı altyapıyı futbolun koruyucusu ve kulüplerin “bağışıklık sistemi” olarak görmüştür. Belki derdimi anlatmakta zaman zaman zorlandım ama bu konuda ödün vermediğimi bilenler bilir.

Trabzonspor’un Anadolu’da futbol devrimini başlatmasının kökeninde altyapı olduğunu herkes bilir. Beşiktaş’ın yeniden ayağa kalktığını da altyapı uygulamasında görmekteyiz. Altyapının kusursuz bir koruyucu sistem olduğunu, Beşiktaş’ın üç yıl üst üste şampiyon olduğu doksanlı yılların başında, takımdan ayrılan hiçbir oyuncunun başka kulüpte başarılı olamadığında da görmekteyiz. Beşiktaş’ta efsane olan Feyyaz Uçar ve Ali Gültiken takımdan ayrılınca neredeyse adları unutuldu. Sergen Yalçın ise futbolun Evliya Çelebi’si oldu neredeyse.

***

Coronavirüsün herkesi kendi ölçüsünde düşünceye daldırdığı şu günlerde Beşiktaş’tan ayrılanların başarısız olması beni İngiltere’ye doğru düşsel bir yolculuğa çıkarttı. Bizim kuşak çocukluğunda İngiltere’deki ilk kulübü Fenerbahçe sayesinde tanıdı. Fenerbahçe Mancester City’i 2 Ekim 1968’de Şampiyon Kulüpler Kupası’ndan elediğinde 11 yaşımdaydım. Kulağıma dayadığım küçük radyodan maçı dinlerken yaşadığım heyecanı hiç unutmam. İlk gençliğimizde ise Arsenal, Mancester United, Liverpool ve Tottenham takımları belleğimizde yer etmişti. Nottingham Forest diye bir takım olduğundan haberimiz bile yoktu.

1967 yılında ikinci lig takımı olan Derby Country’nin başına gelen Brian Clough takımı ilk yılında şampiyon yapıp ikinci sezonunda Avrupa Kupası yarı finali oynatır. Arada kısa dönemlerde yine alt liglerdeki takımlarda görev yaptıktan sonra ikinci ligdeki Nottingham Forest’in başına geçer. Clough başına buyruk ve esprili bir teknik adamdı. Kendisine yavaş ilerlemek gerektiğini söyleyip “Roma bir günde inşa edilmedi” diyenlere yanıtı hazırdı: “O işin başında ben yoktum.”

Clough, 1974 yılında Bill Shankly’in yerine Liverpool’un başına geçen Bob Paisley ile birlikte pasa dayalı oyunu savunuyordu. O günlerde Britanya futbolunun gücü uzun paslarla topa hükmetmekten geliyordu. Ancak kıta Avrupa’sının uyguladığı verkaçlı ve araya adam kaçırmaya dayalı futbol onların gücünü elinden almıştı. Peisley ile Clough bunu erken fark edip İngiltere’de fark yarattılar.

***

Nottigham Forest ikinci ligde oynayan, hiç şampiyonluğu olmayan bir taşra takımıydı. Brain Clough ikinci sezonunda onları birinci lige taşıdı, üçüncü sezonunda ise şampiyon yaptı. Daha ilginci ise iki yıl üst üste Forest’in Avrupa Kupası’nı kazanmasıydı. Öyle ki, bugün bile kendi liginden daha çok Avrupa Kupası şampiyonluğu olan Avrupa’daki tek takım olmasıdır. Clough sabırlı pas oyunuyla Nottingham Forest’i Avrupa’nın altı üst düzey takımı arasına taşıdı.

Brain Clough’un alt liglerden alıp İngiltere Ligi’ne çıkarttığı takımların hepsi o bıraktıktan sonra geldikleri liglere döndüler. Şampiyon Nottingham Forest’ten ayrılan hiçbir futbolcu başka takımlarda başarılı olamadı. Şahsiyetinin gücü ve hiciv ustalığı ile taşra takımlarını şampiyon yapan Brain Coloug ne yazık ki alkolizmden kendini kurtaramadı. Gene de para musluklarının kapalı olduğu takımları şampiyon yaparak İngiltere futbolunda “dahi teknik adam” olarak yerini aldı. Coronavirüs günlerinden sonra bütün dünyada para musluklarının kapanacağı göz önüne alındığında Brain Clough gibi teknik adamlar aranılan şahsiyetler olacak…