Başarılı Türk hakem Nurper Özbar, FANATİK'e konuştu: 2022 benim için unutulmayacak bir yıldı

Öncelikle Dünya Şampiyonası’nda göstermiş olduğunuz performans dolayısıyla Fanatik ekibi olarak tebrik ederiz. Yoğun, keyifli bir Dünya Şampiyonası’nı geri bıraktık. Siz de çok önemli maçlarda görev aldınız. Nurper Hocam, 23 Eylül’de başlayan Dünya Şampiyonası’na siz nasıl hazırlandınız? Tabii 23 Eylül diyoruz ama eminiz ki öncesinde de hazırlık süreciniz vardır. Neler söylersiniz? Turnuva öncesi için, turnuva süreci ve sonucu için?

"Çok teşekkür ediyorum.

Bir şeylerin parçası olmak her zaman insanları mutlu eder. Ancak Voleybol ailesinin bir parçası olmak ayrı bir gurur kaynağıdır. Kadın Milli Takımımızın Avrupa’da ve Dünya’da elde ettiği başarılar, ülkemizde oynanan Sultanlar Ligi’nin Dünya’daki en iyi kadınlar liglerinden biri olması hakem olarak sizin de iyi olmanızı gerektirir. Türkiye Voleybol Federasyonu Merkez Hakem ve Gözlemci Kurulu Başkanı ve ekibi, hakemlerin daha iyi olması için elinden gelen her türlü çabayı sarf ediyor. Türk hakemliği Avrupa’da ve Dünya’da büyük saygı görüyor. Ülkemi ve bayrağımı üst düzey organizasyonlarda başarıyla temsil edebildiğim için çok mutluyum.

Hakem olarak sizden bekleneni yansıtabilmek için yapmanız gereken çok şey var. Öncelikli olarak iyi bir kural bilgisine sahip olmalısınız. Çok fazla sayıda maç seyretmelisiniz.

Dünya Şampiyonası maçları 23 Eylülde başladı ancak bizler öncesinde hazırlanmaya başlıyoruz, açıp kural kitabını okumak, Erkekler Dünya Şampiyonasını seyretmek, kural değişiklikleri var mı yeni uygulamalar neler? Bunları takip etmek zorundayız. Bizlere turnuva öncesinde turnuva ile ilgili bilgiler, yapılması gerekenler, protokoller gönderiliyor onları inceliyoruz. Görevler çok daha öncesinden tebliğ ediliyor turnuva zamanına kadar fiziksel ve zihinsel olarak hazır olmanızı bekliyorlar.

Turnuvaya maçların başlamasından 2 gün önce gidiyorsunuz, gittiğinizde ilk gün sizleri sağlık kontrollerinden geçiriyorlar. Sonrasında turnuva ile ilgili bir hatırlatma ve bilgilendirme toplantısı yapılıyor. Turnuvanın yapılacağı salona gidiyorsunuz küçük bir gösteri maçı oynanıyor, içimizden iki arkadaşımız maçı yönetiyor, sistemlerin çalışıp çalışmadığını test ediyorsunuz. Saha turnuva oynanabilmesi için yeterli mi? Saha ölçüleri uygun mu? Toplar, file, direkler, hakem kulesi, zemin aklınıza gelebilecek her şeyin kontrolünü yapıyorsunuz. Ertesi gün turnuva başlıyor.

Yoğun, uzun ve oldukça yorucu bir Dünya Şampiyonası oldu. Boş günlerimizde şehir değiştirdik, neredeyse hiç dinlenme şansımız olmadı. Bu yoğun tempoya alışmak ve ayak uydurmak zorundasınız. Bende elimden geldiği kadar, yapmam gerekenin en iyisini yapmaya çalıştım. Benim için ve Türk hakemliği için oldukça başarılı bir turnuva olduğunu söyleyebilirim"

Nurper Özbar kimdir? Çoğu voleybol sever sizin isminizi biliyor muhakkak ama geçmişinizi ve hakemliğe geliş sürecini merak ediyordur. Kendinizden bahsedebilir misiniz?

"1978 yılında İstanbul’da doğdum. 1995 yılında Pendik Lisesi’nde öğrenimini tamamladım ve aynı yıl Marmara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu’na girdim. 1999 yılında Antrenörlük Eğitimi Bölümünden mezun oldum. 2000 yılında Marmara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu’nda Araştırma Görevlisi olarak çalışmaya başladım. Yüksek Lisansımı 2002 yılında, Doktora eğitimimi ise 2007 yılında yine Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nde tamamladım.

1995-1996 sezonunda Üniversitede öğrenci iken arkadaşlar Voleybol Hakemlik Kursu açıldığını ve gitmek istediklerini söylediler, ‘hadi sen de gel’ dediler. Tamamen isteğim dışında arkadaşlarımın zorlaması ile kursa katıldım. O zamanlar kurs süreleri uzundu, benim için zorlu geçti bırakmaya çalıştım ama bir şekilde bırakamadım ve kursu başarı ile tamamladım. Öğrencilik hayatımda cep harçlığımı çıkartabildiğim bir aktivite oldu benim için. Salona hafta sonları sabah giriyor akşam çıkıyorduk. O zamanlar oyun sistemi de farklıydı. 1997 yılında İl Hakemi oldum. Yüksek Lisans eğitimim süresince de hakemliğe devam ettim ancak tez yazım sürecinde ara vermem gerekti. O yüzden Ulusal hakem seviyesine ulaşmam dönem kurs arkadaşlarıma göre bir iki yıl geç oldu. 2003 yılında MHGK kararı ile sınavlarımı başarı ile tamamlayarak Ulusal Hakem oldum.

Daha Üniversite öğrencisi iken başladığım voleybol hakemliği kariyerini 2008 yılında Uluslararası hakemlik kursunu tamamlayarak taçlandırdım. 2012 yılında Uluslararası müsabakalarda CEV Hakem Kurulu üyesi tarafından gözlemlenerek imza altına alınan maç sayısını tamamlayarak FIVB Uluslararası Hakem kokartını takmaya hak kazandım. Bu süreçte imzaların tamamlanması açısından biraz uzun sürdü. Uluslararası Voleybol Hakemi olarak yurt içi ve yurt dışında birçok müsabakada görev aldım, inanın tam sayısını bilmiyorum. Görev aldığım önemli turnuvaları şöyle sayabilirim;

● Peru'da düzenlenen 2015 FIVB U-18 Kadınlar Dünya Şampiyonasında Final müsabakasını,

● Montrö’de düzenlenen 2016 Dünya Mastırlar Voleybol Liginde Final müsabakasını,

● Meksika'da düzenlenen 2017 FIVB U-20 Kadınlar Dünya Şampiyonasında Final müsabakasını,

● 2018 Haziran ayında Macaristan’da oynanan Golden Lig Final müsabakasını yönettim.

● Japonya'da düzenlenen 2018 FIVB Kadınlar Dünya Şampiyonasında ve 2019 yılında FIVB Kadınlar Dünya Kupasında görev aldım.

● 2021 yılında Sırbistan da düzenlenen Kadınlar Avrupa Şampiyonasında Final müsabakasında ve

● 2022 CEV Erkekler Voleybol Şampiyonlar Ligi Süper Finalinde Yardımcı Hakem olarak,

● 2022 FIVB Kadınlar Voleybol Milletler Ligi (VNL) Dev Final müsabakasında Başhakem olarak görev yaptım.

● 2022 FIVB Kadınlar Dünya Şampiyonasında görev aldım ve yarı final müsabakasını yönettim."

Unutamadığınız mücadele nedir Nurper Hocam? Veya şöyle soralım unutamadığınız sezon, takım, oyuncu(lar) ?

"Her sezon bir öncekinden daha heyecanlı ve daha unutulmaz geçiyor. Bu sezon unutulmazdı dersem diğerlerine haksızlık yapmış olurum. Bence en unutulmaz takım Milli takımlarımız. Hem Kadın hem de Erkek Voleybol Milli takımımız gösterdikleri başarılarla her zaman unutulmazlar arasında yer alacak.

Benim kariyerimde 2015 yılında başlayan bir yükseliş var. İstikrarlı bir şekilde bu günlere geldim. Herhalde 2022-2023 sezonu benim için en unutulmazlarından biri olacak gibi görünüyor. Benim için 2022 yılı Uluslararası anlamda CEV Erkekler Voleybol Şampiyonlar Ligi Süper Finali ile başlayıp VNL ile devam etti ve Dünya Şampiyonası ile taçlandı, Şampiyonlar Ligi maçları ile devam edecek ve 2022 FIVB Dünya Kulüpler Şampiyonası ile sonlanacak. 2023 yılında ise beni Voleybol anlamında bekleyenleri hep birlikte göreceğiz."

Hakemliğinizin yanında akademik bir kariyerinizde var. Çok güzel ve bir o kadar da meşakkatli olsa gerek. İki alanda da yoğun bir şekilde çalışıyorsunuz. Bu tempoya ayak uydurmayı nasıl başarıyorsunuz?

"Akademik kariyerim benim için çok önemli çünkü kolay değil dediğiniz gibi çok meşakkatli ve uzun süren bir yol. 2000 yılında Araştırma Görevlisi olarak başladığım bu süreçte kendimi geliştirebilmek ve sevdiğim iki şeyi de birlikte yürütebilmek için gerçekte çok çalıştım. Acı tatlı birçok olay yaşadım, bunlar geçmişte kaldı. Akademik kariyerinizde önemli olan iyi bir ekibe sahip olmaktır. Çalışma arkadaşlarınız, yöneticileriniz sizi destekliyorsa bazı şeyleri aşmanız daha kolay oluyor. Bu anlamda Trakya Üniversitesi Rektörü Sayın Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu’na Kırkpınar Spor Bilimleri Fakültesi Dekan Vekili ve Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Murat Türkyılmaz’a Fakültedeki değerli çalışma arkadaşlarıma çok teşekkür ediyorum. Beni çok desteklediler, hep birlikte kısa zamanda çok iyi işler başardık. Bölüm müfredatını değiştirdik, Hareket Antrenman Bilimlerinde Yüksek Lisans ve Doktora Programları açılmasını sağladık. Anlayacağınız çok yoğun çalıştık ve çok yol kat ettik. Okulda olmadığım zamanlarda da çalışma arkadaşlarım tüm iş yükünü sırtlandı ve kusursuz bir şeklide çalıştılar. Yurt dışında olduğumda, saat farkı gözetmeksizin çalışma arkadaşlarım ile koordineli bir şekilde çalışma fırsatı yaratıp her iki işi de başarılı bir şekilde yürütebildiğime inanıyorum. Dediğim gibi önemli olan ekip, ekibiniz sağlamsa sırtınız yere gelmez"

FIVB Mart ayında klasmanınızı en üst seviye olan A klasmana yükseltti. Yıllara dayanan büyük emekler sonucunda böyle bir klasman yükselişini öğrendiğinizde ilk ne hissettiniz? İlerleyen yıllarda TVF ve FIVB’de farklı görevlerde Nurper Özbar’ı görebilecek miyiz?

"Türk hakemliğini ve Ülkemi Avrupa’da ve Dünya’da başarıyla temsil edebildiğim için çok mutluyum. FIVB de A Klasmanına yükselmek büyük bir övünç kaynağı. Fakat yine de klasmanımın yükseldiğini öğrendiğimde içimde büyük bir burukluk oluştu. Babamı 25 Ekim 2021 de kaybettim. Voleyboldaki bu yükselişimi Onunla paylaşamamak çok üzdü beni. İnanıyorum ki eğer yaşasaydı bu habere benden daha çok sevinirdi. Sıkı bir voleybol takipçisiydi. Çoğu zaman maçımı unutmamam için beni arardı. Okulda ofiste çalışıyor olurdum arayıp hala ne yapıyorsun çıkmadın mı diye söylenirdi. Bazen benden önce spor salonunda olurdu. Güzel haberleri onunla paylaşamıyor olmak gerçekten çok üzücü.

İlerleyen yıllarda TVF ve FIVB’de farklı görevlerde bulunup bulunmayacağımı henüz bilmiyorum. Böyle bir düşünce içerisine girmedim hiçbir zaman. Bir şeyler söylemek için çok erken olduğunu düşünüyorum. Şu anki tek hedefim verilen görevleri en iyi şekilde yerine getirebilmek. Sonrasını zaman gösterecek."

2022 sizin için unutulamayacak bir yıldı diyebilir miyiz? Çünkü önce akademik alanda Profesör Doktor unvanını almanız sonrasında A klasman hakemliğine yükselmeniz ve yönetilen Milletler Ligi final maçı, Dünya Şampiyonası mücadeleleri neler söylemek istersiniz?

"Evet, benim için 2022 yılı unutulamayacak bir yıldı diyebiliriz. Ocak ayının sonunda Prof. Dr. unvanı ile Trakya Üniversitesi Kırkpınar Spor Bilimleri Fakültesi Antrenörlük Eğitimi Bölümünde yeni görevime başladım. Şubat ayında Antrenörlük Eğitimi Bölümünde Bölüm Başkanı görevine getirildim. Daha öncede söylediğim gibi, 2022 yılı Uluslararası anlamda Mayıs ayında CEV Erkekler Voleybol Şampiyonlar Ligi Süper Finali ile başlayıp Haziran ayında VNL ile devam etti ve Eylül ayı itibari ile Dünya Şampiyonası ile taçlandı, Aralık ayında oynanacak olan FIVB Dünya Kulüpler Şampiyonası ile sonlanacak. Gerçekten yoğun, yorucu ve hem akademik hem de hakemlik hayatımda güzel bir yıl oldu diyebilirim."

Dünya Şampiyonası’nda en son yarı finalde İtalya-Brezilya maçını yönettiniz. Müthiş keyifli bir maç oldu. O maç için neler söylersiniz? Maç ile ilgili aklınızda neler kaldı?

"Erken bir final maçı gibiydi. Çünkü VNL de aynı maçı Final olarak oynamışlar ve başhakemliği ben yapmıştım. Yarı final maçı gerçekten müthiş ve keyifliydi. 3-1 Brezilyanın galibiyeti ile sonuçlandı. Set skorları da birbirine çok yakındı. Çok çekişmeli ve güzel bir mücadele oldu. Oyuncular ve seyirciler için olduğu kadar biz hakemler içinde çok heyecanlıydı. Maç ne kadar çekişmeli ve heyecanlıysa odaklanmanız o kadar iyi oluyor, konsantrasyonunuz artıyor ve maçtan keyif alıyorsunuz."

Milletler Ligi’nde Brezilya – İtalya finalinde başhakem olarak görev aldınız. Çok keyifli geçen maçın bir de arka planını sizden dinlemek isteriz? Nasıl geçti? Final öncesi herhangi bir stres yaşadınız mı? Veya totem yaptınız mı? Yaşanan süreci sizden detaylı bir şekilde dinlemek isteriz.

Benim bir totemim yok, mümkün olduğunca maça odaklanmak için zihnimi boşaltmaya çalışırım. Tabi ki heyecanlandım. Heyecan iyidir heyecansız olmaz ama heyecanı kontrol edebilmek gerekir. Her zaman çaldığım ilk servis düdüğüne kadar heyecanlı olurum. Servis atışına izin veren düdüğü çaldığım anda heyecanım ortadan kalkar, sakin ve huzurlu hissederim. Orada da öyle oldu. Mümkün olduğunca kendimi maça adapte etmeye çalıştım, her hareket için odaklandım.

"Çekişmeli geçen maçlar, insanın konsantrasyonunu arttırıyor. Her insan gibi, oyuncular gibi, bizler de heyecanlanıyoruz tabi ki ama bu heyecanı kontrol edip maça odaklanınca heyecan, mutluluk, coşku, gurur hepsi birbirine karışıyor. Hakemler bence yönettikleri maçtan zevk alıyor. Ben açıkçası VNL Final maçından çok zevk aldım. Oyunun coşkusu da bu zevki ve eğlenceyi katladı.

Maç bittiğinde ise içimde büyük bir coşku ve mutluluk hissettim. Kuleden aşağı indim, yazı masasına doğru geldim masanın önünde tüm takım arkadaşlarımla kucaklaştım. Bu iş bir ekip işi, o maçta herkes üzerine düşen görevi kusursuz bir şekilde yerine getirdi. Bittiğinde de birbirimize sımsıkı sarıldık. Gerçekten çok güzel bir finaldi."

Türk hakemliğinin gururu oldunuz. Bundan sonrası için arkanızdan gelen ve sizi rol model alan insanlara neler söylemek istersiniz?

"Beni rol model alan insanlar varsa eğer, öncelikli olarak şunları bilmelerini isterim “voleybolu sevmelisiniz, kendinize inanmalısınız, stresinizi kontrol edebilmelisiniz, yaptığınız işten zevk almalı ve mutlu olabilmelisiniz, becerilerinizi geliştirebilmek için mümkün olan her fırsatta salonda veya televizyondan çok fazla sayıda maç izlemelisiniz, mümkün olan oranda maça çıkmalısınız ve düdük çalmalısınız”.

Hakemlik gerçekten zor bir meziyet, herkesi memnun edemezsiniz, sporun doğası gereği mutlaka kaybeden bir taraf olacaktır. Siz hiç hata yapmadan mükemmel maç yönetebilirsiniz ama illaki birileri konuşur ve bu her zaman olur. Ben, değer verdiğim, benim için önemli olan ve inandığım kişilerin söylemlerini dikkate alırım maçla ilgili yorum yapmalarını isterim. Diğerlerinin ne söylediği benim için hiç önemli değildir. Her şeyi fazla umursamasınlar. Bazen yılabilirler bende bazen yılgınlık yaşadım ama devam ettim pes etmedim. Rahmetli Babama bir söz verdim Allah kısmet ederse sonuna kadar devam edeceğim.

Kendilerine örnek aldıkları kişileri seyretmeliler, sadece bir kişi ile sınırlı kalmamalılar. Bir hakemin düdük çalışı, birinin duruşu, birinin resmi el işaretlerini kullanışı, birinin tekniği gibi iyi olanı seçmeli, çok fazla seyretmeliler. Bizim de önümüzde örnek aldığımız hakem hocalarımız, abilerimiz, ablalarımız vardı. Hepsinden bir şeyler kapmaya çalıştık. Şuan FIVB Uluslararası Voleybol Hakemiysem, doğru olanı örnek almam ve kendimi geliştirmek için elimden geleni yapmış olmamdan kaynaklandığını düşünüyorum. Tabi ki sevgili hakem hocam Ali Özarboy’un da bunda katkısı çoktur. Kendisi o ışığı bende görmüş olsa gerek!"

Biz sizi hakem olarak tanıdık ama sizin UEFA A Lisanslı futbol antrenörü kimliğiniz de var. Bu alanda da Nurper Özbar’ı ilerleyen süreçte görecek miyiz?

"Üniversitede uzmanlık dalı olarak Futbol okudum. Mezun olduktan sonra bazı kulüplerde antrenörlük yaptım. Hem kadın hem erkek takımlarında çalıştım. Üniversitede Futbol Uzmanlık derslerine giriyorum. Geçmişte futbol antrenörlüğü ile voleybol hakemliğini eş zamanlı yürütmeye çalıştım fakat çok zor oldu. Maçlar hafta sonları oynandığı için sürekli çakışmalar yaşadım. Hem akademik kariyerim hem futbol antrenörlüğü hem de voleybol hakemliği beni oldukça yıprattı. Birinden vazgeçmem gerekti. Bu da futbol antrenörlüğü oldu. UEFA A Lisanslı futbol antrenörlüğümü sadece Üniversitede futbol uzmanlık derslerine girerek kullanmış oluyorum. Şu an için antrenörlük kariyerime devam etmeyi düşünmüyorum."

Bize zaman ayırdığınız için çok teşekkür ederiz. Güzel bir akademik sezon ve voleybol sezonu diliyoruz.

Hatice Merve Mutlu | FANATİK ÖZEL