"Tarih boyunca salgın hastalıklar" Önder Akgün Fanatik için yazdı!

TARİH BOYUNCA SALGIN HASTALIKLAR

-Antoninus Vebası (Galen'in Vebası)

Milattan sonra 165-180 yılları arasında Roma İmparatorluğu'nda ortaya çıkan salgın, günde iki bin kişinin ölmesine sebep olan, dünyanın ilk büyük salgınlarından biri. Doğu seferinden dönen askerler tarafından yayılan veba salgını,dönemin Roma İmparatoru Lucius Verus'un hayatını kaybetmesine ve İmparatorun yanı sıra Roma'nın toplam nüfusunun yüzde 30'unun hayatını kaybetmesine neden oldu.

-Jüstinyen Vebası

Milattan sonra 541 yılında ortaya çıkan Jüstiyen Vebası, yaklaşık 25 milyon insanın hayatını kaybetmesine neden oldu. Bilim insanları salgının nedenini Asya kökenli olarak düşünürken, tarihçiler ise Mısır'dan geldiğini düşünüyor. Araştırmalar, Avrasya bozkırlarında keşfedilen 137 insanın iskeletinden alınan DNA analizlerine dayandırılıyor.Farelerin tüyleri arasında gizlenen, bir milimetreden daha küçük 'Zenopsylla' isimli uçucu bir böcek, midesinde 'Pasteurella pestie' bakterisi taşıyordu. Farelerin tüyleri arasında hızlıca üreyen böcek, insan vücudunun herhangi bir noktasına konup ısırarak bakteriyi hızlı bir şekilde yaydı. Isırılan insanlar birkaç gün içinde hızlı bir şekilde öldü.

İçeriğimizin yazarı Önder Akgün’e sorularınızı Formassist ile de sorabilirsiniz.

TIKLAYIN VE SORULARINIZI SORUN

-Kara Veba Salgını

Veba salgınlarının en büyüklerinden biri 75 ila 100 milyon insanı öldürdüğü tahmin edilen Kara Veba Salgını oldu. 1347-1351 yılları arasında Avrupa’da büyük yıkıma yol açan veba salgını, Asya'nın güney batısında başlayarak 1340'lı yılların sonlarında Avrupa'ya ulaştı. Salgına Yersina pestis adlı bakterinin yol açtığı düşünüldü.Veba bu kez 1647-1652 yılları arasında İspanya’yı kasıp kavurdu. “Kara Ölüm", İspanya’da 76 bin ölümden sorumlu tutuldu.

-Viral kanamalı ateş salgını

4 ayrı RNA virüsünün yol açtığı “Kanamalı ateş” salgınları, 1545-1548 yılları arasında Meksika’da ortaya çıktı ve tahminen 5 ile 15 milyon insanı öldürdü.

-Kolera salgını

1817-1824’de Asya ve Avrupa’da ortaya çıkan kolera salgını,bir çok insanın ölümünden sorumludur. Kolera, 1817′de Japonya’da, 1826′da Moskova’da, 1831′de Berlin’de, Paris’te ve Londra’da salgınlar yaptı. Osmanlı İmparatorluğu’nda 1912-1913 Balkan Savaşı sırasında görülen kolera salgını ciddi kayıplara sebep oldu.

-Üçüncü Veba salgını

1855-1859 yılları arasında Çin'de başlayan ve sonrasında tüm dünyaya yayılan salgın, yalnızca Çin ve Hindistan'da 12 milyon insanın hayatını kaybetmesine sebep oldu. Jüstinyen Vebası ve Kara Veba'nın ardından gelen üçüncü veba olduğu için adına Üçüncü Veba denildi.

-Tifüs salgını

Tifüs epidemisi 1848 yılında 20 bin kişinin ölümünden sorumlu tutuldu.

- İspanyol gribi

İspanyol gribi ya da İspanyol nezlesine, 1918-1920 yılları arasında H1N1 virüsünün ölümcül bir alt türü yol açtı. İspanyol Gribi, 18 ay içinde 50 ile 100 milyon arası insanın ölümüne sebep olarak insanlık tarihinde bilinen en büyük salgınlardan biri oldu. Birinci Dünya Savaşı'nın son aylarında tüm dünyayı etkisi altına alan İspanyol gribinin, dört yıl süren savaşın bitmesinde rol oynadığı düşünülüyor.

- Asya Gribi

1957 yılında Çin'de başlayan Influenza-4 virüsünün ördeklerde mutasyona uğrayarak insanlara bulaşması sonucunda ortaya çıktı. 4 milyona yakın insanın canını alan virüs, bulunan bir aşı sayesinde durdu. Bir yıl içinde 40 milyon kişi bu aşıyı kendine yaptırdı

-HIV-AIDS salgını

2014 yılında dünyada yaklaşık 36.9 milyon insanın HIV pozitif olduğu belirtildi. 2010 yılında 1.8 milyon insan AIDS nedeniyle hayatını kaybetti, bu sayı 2005 yılında 2.2 milyondu. The Lancet'te yayınlanan bir raporda, 2015 Global Hastalık Yükü Çalışmasına göre HIV enfeksiyonunun 1997 yılında 3,3 milyon hastayla zirve noktasına eriştiği tahmin ediliyor.

-SARS salgını

2002-2003 yılları arasında Asya ve Kanada’da etkili olan Şiddetli akut solunum yolu sendromu (Severe acute respiratory syndrome, SARS), şiddetli akut solunum yolu sendromu corona virüsün (SARS-CoV) neden olduğu bir solunum yolu sendromu. Kasım 2002 ve Temmuz 2003 tarihleri ​​arasında Hong Kong'da başlayan SARS salgını neredeyse pandemik hale geldi ve dünya çapında 8422 vaka ile 916 ölüm görüldü. Dünya Sağlık Örgütü, ölüm oranını %10,9 olarak açıkladı. Sars etkeni haftalar içinde Hong Kong'dan 37 ülkeye yayıldı.

-Domuz gribi

Asya gribi, 1957- 1958 yıllarında 2 milyon, Rus gribi 1889-1890 arasında 1 milyon Hong Kong gribi 1968-1969 yılları arasında 1 milyon insanı öldürdü. Domuz gribi ise 2009 yılında 284 bin kişinin canına mal oldu.

-Ebola salgını

2013-2016 yılları arasında Batı Afrika’da patlak veren Ebola salgını 11.300’den fazla ölüme yol açtı. Batı Afrika Ebola salgını, Aralık 2013'te Gine'de başladı, Liberya, Sierra Leona gibi Batı Afrika ülkelerine yayılan ve Haziran 2016'da sona eren salgın sonucunda virüs 28 bin 616 kişiye bulaştı. Bu salgın, hastalığa yakalanan kişi ve ölümler açısından tarihteki en ölümcül ebola salgını olarak kayıtlara geçti.

- MERS-CoV (Middle East Respiratory Syndrome Coronavirüs),

MERS ise 2012 yılının Eylül ayında ilk kez Suudi Arabistan’da ortaya çıkan ve solunum yolu infeksiyonuna yol açan bir virüstü.MERS, dünya üzerinde 11 Haziran 2014 tarihi itibarıyla 699 hastada saptandı ve bu hastaların 209’u yaşamını kaybetti.

İlgili Haberler

Önder Akgün kimdir?