PT kan değeri nedir? PT düşüklüğünün ve yüksekliğinin nedeni nedir? Kanda PT değer aralığı kaç olmalı?

Protrombinin temel görevi kanın pıhtılaşmasını sağlamaktır. Protrombin zamanı (PT) testi, bu sistemin sağlıklı çalıştığını ve bazı pıhtılaşma faktörlerinin yeterli olduğunu göstermek için yapılıyor. Test pıhtı oluşumu için geçen süreyi gösteriyor. Test sonucuna göre normal değer aralığınız 10-14 saniye olması gerekiyor.

PT kan değeri nedir?

Protrombin, karaciğer tarafından üretilen bir tür proteindir. Bu protein sayesinde herhangi bir hasar durumunda kanın pıhtılaşmasını sağlıyor. Protrombin zamanı (PT) testi ise, kanın ne kadar sürede pıhtılaşabileceğini ortaya koyuyor. Kanınızdan örnek alınarak, hemotoloji laboratuar ortamında inceleniyor.

PT, ameliyat öncesi tarama ve kanama halleri durumunda istenen bir koagulasyon (pıhtılaşma) testidir. Bunun dışında kanın pıhtılaşmasını sağlayan sistemlerde oluşan bozuklukları araştırmak için de bu teste başvuruluyor.

PT testinde kanının hangi sürede pıhtılaştığına bakıldığı için buradaki kıstas saniyedir. Değer olarak kanının hangi saniyeler arasında pıhtılaştığı tespit ediliyor. Protrombin karaciğerde üretildiği için, bu test karaciğerin fonksiyonel gücünü ve rezervini en iyi şekilde gösteriyor.

PT testi neden isteniyor?

Karaciğer birçok pıhtılaşma faktörünün yapım yeridir. Karaciğer bozuk ve bunları yapamıyorsa, pıhtılaşma sorunu ortaya çıkıp, kanamaya eğilim oluşuyor. Bu da önemli sağlık sorunlarına yol açıyor.

PT, ekstrensek pıhtılaşma yolunu ölçüyor. F VII dışında, ortak yoldan F X, F V, F II (protrombin) ve F I (fibrinojen) eksiklikleri, sonuçları etkiliyor. PT testinin istenmesi nedenlerini şöyle sıralayabiliriz;

- Kullanılan kan seyreltici ilaçların ne derece etki ettiğini takip etme

- Karaciğer rahatsızlıklarından şüphe duyma

- Ameliyat öncesi kanın pıhtılaşma süresini öğrenme

- Karaciğer nakli için sıra beklenilmesi

- Ciltte oluşan nedensiz morarma ve kararmalara tanı koyabilme

- Pıhtılaşma faktörlerinden biri olan K vitamininin düzeyini, vitamin eksikliğinin olup olmadığını kontrol etme

- Kişinin ameliyata hazır olması, sonrasında da sorun yaşanmayacağını teyit etme

- Karaciğerin çalışma performansını belirlemek PT testi isteniyor.

PT düşüklüğünün nedeni nedir?

Kişinin kanının 10 saniyenin altında hızlı şekilde pıhtılaşması PT düşüklüğü olarak kabul ediliyor. Özellikle dana karaciğeri, yeşil çay, nohut, şalgam, lahana, soya fasulyesi, brokoli gibi K vitamini zengin besinleri aşırı tüketmek PT düşüklüğünün başlıca nedenidir.

Doğum kontrol hapları, hormon replasmanı tedavisinde kullanılan östrojen hormonu içeren ilaçlar da aynı şekilde hızlı pıhtılaşma yapabiliyor.

Karaciğer sorunları, kanın pıhtılaşması için yetersiz protein seviyeleri, kanama bozuklukları, kan pıhtılaşmasını kontrol eden proteinlerin aşırı aktif hale gelmesi diğer nedenler olarak sayılabilir.

PT düşüklüğü damar içerisinde istenmeyen pıhtılaşmalara neden olabileceğinden dolayı aslında zararsız gibi görünse de bu değerin fazla düşük olması istenmiyor. Bu sebeple yaşa ve genel sağlık durumunuza bağlı olarak doktorunuz kan seyreltici ilaç kullanımını uygun görebilir.

PT yüksekliğinin nedeni nedir?

Kanın pıhtılaşma süresinin 14 saniyenin üzerine çıktığı durumlara PT yüksekliği deniliyor. Buna neden olan etkenler;

- Karaciğer hastalıkları,

- K vitamini eksikliği,

- Uzun süreli safra kanalı tıkanıklığı,

- Antibiyotik kullanımı,

- Yaygın damar içi pıhtılaşması,

- Gereğinden fazla kan nakli yapılmasıdır.

PT yüksekliği belirtileri nelerdir?

-Tekrarlayan ve uzun süren burun kanamaları

-Hafif darbelere bağlı veya darbe olmaksızın vücutta morarma oluşması

-Dışkıda veya idrarda kanama görünmesi

-Diş etlerinde aşırı kanama olması

-Kadınların adet dönemlerinin ağır kanamalı geçmesi

-Eklem içinde oluşan kanamalar sonucunda, eklemlerde açıklanamayan ağrı ve şişlikler

Kanda PT değer aralığı kaç olmalı?

PT sonuçları saniye cinsinden ölçülür. Sonuçlar da genellikle INR ( Internationel Normalized Ratio – Uluslararası normalleştirilmiş oran) testi adı altında duyuruluyor.

Varfarin gibi kan seyreltici ilaçlar almıyorsanız; PT Normal Değerleri:10 – 14, INR 08 – 1.1 saniyedir. Kritik Değer ise 20 saniyedir.

Kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsanız INR değeriniz 2.0 – 3.0, daha yüksek risk grubundaysanız bu değer aralığı 2.5 – 3.5 saniye oluyor.

Kan pıhtısını önlemek için varfarin kullanıyorsanız, doktorunuz INR’yi 2.0 – 3.0 arasında tutmaya çalışacaktır.