Diz sakatlanmalarında hangi tedavi yöntemleri uygulanmaktadır?
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Doktor Ata Can, diz sakatlanmalarında uygulanan tedavi yöntemleri hakkında merak edilenleri sizler için anlattı.
Ters hareket, düşme ve çarpışma, ani bükülme, aşırı güç veya aşırı kullanım, diz ekleminde ve onu destekleyen yapılarda çeşitli yaralanmalara neden olabilir. Yaygın diz yaralanmaları arasında bağ, tendon ve kıkırdak yırtıkları ve patellofemoral ağrı sendromu bulunur.
Haberin Devamı ›
Herhangi bir diz yaralanmasında acil tıbbi müdahale, tam iyileşme şansını artırır. Tedavi seçenekleri fizyoterapi, artroskopik cerrahi ve açık cerrahiyi içerir.
Bağ yırtıkları
Diz eklemi, ligament adı verilen sert bağ dokusu bantları tarafından bir arada tutulur. Genellikle tekrar tekrar atlama veya koşarken hızlı durma nedeniyle diz ekleminde ani bükülmeler veya aşırı kuvvet, bağları kapasitelerinin ötesinde gerebilir. Yırtık bağlar diz içinde kanayabilir ve tipik olarak şişme, ağrı ve eklem gevşekliğine neden olabilir. Eklemin merkezinde yer alan ön çapraz bağ, yaygın olarak yaralanan diz bağıdır. Rüptüre bir ön çapraz bağ kendi kendine iyileşmez ve rekonstrüktif cerrahi gerektirebilir.
Tendon yırtıkları
Haberin Devamı ›
Kaslar tendonlarla eklemlere sabitlenir. Aşırı gerilmiş tendonlar yırtılabilir ve kanayabilir, ancak bu yaralanmalar ameliyata gerek kalmadan kendiliğinden iyileşme eğilimindedir.
Menisküs yırtıkları
Diz eklemi, "menisci" veya yarım ay kıkırdakları adı verilen ek kıkırdak şeritleri ile her iki taraftan desteklenir. En yaygın diz yaralanmalarından biri yırtık veya bölünmüş menisküstür. Özellikle ağırlık taşıma egzersizi sırasında şiddetli darbe veya bükülme bu kıkırdağı yırtabilir. Menisküs yırtıkları yaşlılarda da aşınma ve yıpranma nedeniyle ortaya çıkabilir. Semptomlar şişlik, ağrı ve bacağı düzeltememeyi içerir. Hasarlı kıkırdak, herhangi bir eklem dengesizliğine neden olmadan cerrahi olarak kesilebilir veya hatta çıkarılabilir.
Patellofemoral ağrı sendromu
Patellofemoral ağrı sendromu, diz kapağının arkasında hissedilen ağrı ile karakterizedir. Çömelme, yokuşlarda veya merdivenlerden inip çıkmak veya uzun süre hareketsiz oturmak ağrıyı şiddetlendirebilir. Genel neden, diz bükülüp düzleştiği için diz kapağının anormal hareketidir. Bu, diz kapağının arkasındaki kıkırdağın aşınmasına ve yırtılmasına neden olabilir. Kas gücündeki dengesizlikler, sıkı kaslar ve alt ekstremitenin yapısal anormallikleri soruna katkıda bulunabilir. Ağrı genellikle zamanla, yavaş yavaş gelişir.
Haberin Devamı ›
İlk 48 ila 72 saat içinde diz yaralanmaları için ilk yardım
Yaralı bir dizde ilk yardım tedavisi için öneriler şunları içerir:
· Aktivitenizi derhal durdurun.
· Eklemi dinlendirin.
· Her iki saatte bir 15 dakika uygulanan buz torbaları ile ağrıyı, şişmeyi ve iç kanamayı azaltın.
· Dizi sıkıca sarın ve sargıyı alt bacağın altına doğru uzatın.
· Yaralı bacağı yüksekte tutun.
· Ekleme ısı uygulamayın.
· Kanamayı ve şişmeyi teşvik ettiği için alkolden kaçının.
· Ekleme masaj yapmayın çünkü bu kanamayı ve şişmeyi teşvik eder.
· Diz yaralanmaları için profesyonel yardım alın.
Hafif diz yaralanmaları kendi kendine iyileşebilir, ancak tüm yaralanmalar bir doktor ve fizyoterapist tarafından kontrol edilmeli ve teşhis edilmelidir. Kalıcı diz ağrısı profesyonel yardıma ihtiyaç duyar. Herhangi bir diz yaralanması için acil tıbbi müdahale, tam iyileşme şansını artırır.
Tedavi seçenekleri nelerdir?
Aspirasyon: Diz eklemi aşırı derecede şişmişse, sıvının bir kısmı ince bir iğne ile çekilerek basınç ve ağrı kontrol altına alınabilir.
Haberin Devamı ›
Artroskopik cerrahi: Laparoskopik teknikler ile açılan ince kesilerden ince aletler sokularak gerçekleştirilen bir ameliyattır. Kıkırdak yırtıkları sıklıkla artroskopik cerrahi ile tedavi edilir.
Açık cerrahi: Yaralanmalar daha şiddetli olduğunda ve onarım için tüm eklemin açık bırakılması gerektiğinde gereklidir.
Fizyoterapi: Ağrıyı azaltmak için diz kapağı bantlama, artan hareketlilik, güçlendirme egzersizleri ve ilgili rehabilitasyon gibi çeşitli teknikler uygulanabilir.
Diz sakatlanmaları kişinin durumuna özel uygulanan bir veya birden fazla tedavi yöntemini içerebilir. Ortopedi ve travmatoloji uzmanına muayene olunarak bilgi ve tedavi desteği alınması gerekmektedir