D vitamını eksikliği kısırlığa neden olabilir

İnsan vücudu her birinin farklı görevi olan çok sayıda organdan oluşmuştur. Bu organların sağlıklı biçimde çalışması ancak yeterli beslenmeleri ile mümkün olabilir. Özellikle kas ve kemik gelişimi ile bağışıklık sistemimizin kuvvetlenmesi için D vitaminine ihtiyacımız vardır. Ancak son zamanlarda üreme sağlığı açısından da D vitamininin gerekli olduğu ortaya çıktı.

D vitamininin ana kaynağı güneşten gelen ultraviyole ışınlar olmakla birlikte, testisler de D vitamini üretebilirler. Gerek sperm hücrelerinde gerekse spermlere destek olan testis hücrelerinde D vitamini metabolizması ile ilgili çok sayıda enzim bulunmaktadır. Bu da, sperm sağlığının sürdürülmesinde D vitamininin önemli bir yeri olduğunu göstermekte. Diğer yandan D vitamini testislerde Leydig hücrelerini uyararak testosteron hormonu yapımına da katkıda bulunmakta. Gerçekten de, D vitamin eksikliği olan hayvanların kanında testosteronun da düştüğü görülmekte. Ancak testosteron üretimini etkileyen başka faktörler de vardır; özellikle yaş, kilo, diyabet gibi kronik hastalıkların bunda etkisi büyüktür. O nedenle insanlarda D vitamini yetmezliğinin doğrudan testosteron eksikliği yaratacağını söyleyemeyiz. Ama testosteron metabolizması ile ilgili diğer yolaklar üzerinden dolaylı bir etkisi de olduğu açıktır.

Aksi görüşler de bulunmakla birlikte genel kanı, D vitamini düşüklüğünün sperm sayı, hareket ve morfolojisi üzerinde olumsuz etkisi olduğu yönündedir. Hatta azoospermik erkeklerin kanında D vitamin seviyesinin daha düşük olduğu da bildirilmiştir. D vitamini eksikliğinin bir diğer etkisi ise yarattığı oksidatif stresle ilgilidir. Çünkü bu olgularda sperm DNA hasarının daha fazla olduğu görülmüştür. DNA hasarının artması ise hem spermlerin hareketini hem de gebelik başarısını olumsuz yönde etkiler. Keza, D vitamini normal olan erkeklerin eşlerini gebe bırakma ve sağlıklı doğumla sonuçlanma oranlarının, vitamin eksikliği olanlara göre daha başarılı olduğu bildirilmekte. Yakın tarihli bir araştırmada D vitamini düşük olan 330 erkekte vitamin tedavisi yapıldığında, doğal yolla gebe kalma şanslarının %5 ile %17 arasında arttığı gösterildi. Ancak mevcut veriler, bu konuda kesin bir kanıya varmak için henüz yeterli kanıt sağlamamakta.

Her ne olursa olsun, gerçek olan şu ki; baba adaylarının sperm sağlıklarına çok dikkat etmeleri gerekir. Bunun için öncelikle düzenli bir yaşam tarzı ve dengeli beslenme gerekir. Bu anlamda D vitaminin de günlük diyetle yeterli miktarda alınmasının gerek testislerin normal çalışmasında gerekse spermlerin gebelik başarısında önemli katkısı olabileceğini akılda bulundurmalıyız.