Hantavirüs nerde çıktı? Hanta virüsünde kimler risk altında?

Tüm dünyayı etkisi altına alan corona virüsü salgını, her anlamda hayatı felç etti. Bu kabus devam ederken Çinli bir adama hanta virüsü teşhisi koyuldu. Çin’in Global Times gazetesi, adını açıklamadığı Yunnanlı adamın Shandong eyaletinde işe giderken otobüste hayatını kaybettiğini yazdı. Otobüste bulunan diğer 32 kişide de hanta virüsü tespit edildi. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’ne göre; hanta virüsüleri genellikle kemirgenler tarafından yayılan bir virüs ailesinden. Hanta virüsleri insanlarda hantavirus pulmoner sendromu (HPS) ve renal sendromla beraber hemorajik ateş (HFRS) gibi hastalıklara yol açabiliyor.

Hanta virüsünde kimler risk altında?

Özellikle farelerin yoğun olarak bulunduğu, iyi havalandırılamayan, yeterince güneş ışığı almayan mekanlarda çalışan veya yaşamını sürdüren kişilerin risk altında olduğunu belirten Doç.Dr. Altındiş şunları kaydetti:

“Belediyelerdeki temizlik ve çöp toplama işçileri, liman işçileri, gemi işçileri, depolarda çalışan işçiler, çiftçiler ve askerler bu hastalık için yüksek risk grubunu oluşturmaktadır. Ayrıca deney hayvanlarının bakıldığı ortamlarda çalışanlar ve hayvan deneyleri ile meşgul olan bilim adamları da bu hastalık için risk grubuna dahil olan kişilerdir. Virüsle ilgili halen kesin bir tedavi yok. Bilim adamlarının bu virüse karşı aşı geliştirme çalışmaları devam ediyor.”

'Ölü bir kemiriciye çıplak elle temas etmek de tehlikeli olup hastalık bu yolla da bulaşabilir'

Hastalığın belirtilerinin griple benzerlik gösterdiğini belirten Doç.Dr. Altındiş, hastalık bulaşan kişilerde ateş ve titreme, böbreklerde fonksiyon bozukluğu, baş ağrısı, kas, kol ve bel ağrısı, bulantı veya kusma, ishal, geçici olarak bulanık görme, öksürük, solunum bozukluğu, deri veya ciltte kanama gibi belirtilerin görülebileceğini kaydetti. Doç. Dr. Altındiş, şu önerilerde bulundu:

“Kemiricilerin atıkları ile kirlenme ihtimali olan yerlerin temizliğinin toz kaldırmadan deterjan veya çamaşır suyu kullanılarak yapılmalı, farelerin bulunduğu ortamlarda çalışırken eldiven ve maske kullanılmalı, bulaşma şüphesi olan durumlarda ilk olarak vücudunuzun bu virüsle temas etme ihtimali olan kısmının dezenfekte edilip en kısa zamanda doktora başvurulmalıdır. Öte yandan kemiricinin ısırması veya tırmalaması yoluyla hastalık bulaşabileceği için kemiricilerin canlı olarak yakalanmaması gerekir. Ölü bir kemiriciye çıplak elle temas etmek de tehlikeli olup hastalık bu yolla da bulaşabilir.”

Hantavirüs nedir?

Bunyaviridae ailesinden bir RNA virüsü olan Hantavirüs, ilk izole edildiği yer olan Güney Kore’deki Hantaan nehrinden adını alır. Virusun yol açtığı Kanamalı Ateşle seyreden Renal Sendrom( HFRS) daha çok Asya ve Avrupa kıtasında görülürken, Hantavirus pulmoner sendrom (HPS)’a neden olan tip daha çok Amerika kıtasında görülmektedir. Geçen yıllarda ülkemizde ortaya çıkan, kenelerle bulaşan Kırım Kongo Kanamalı Ateşinin etkeni olan nairovirüs de yine bunyaviridae ailesindendir.

Hantavirüs belirtileri neler?

Hantavirüs enfeksiyonları damar çeperlerinin hasar gördüğü viral bir hastalıktır. Damar geçirgenliğinin artması ve trombositopeni sonucu hemorajik (kanamalı) belirtilerle seyredebilir.Hipertansiyona, akciğer ödemi, böbrek yetmezliği ve şoka kadar gidebilen ölümcül bir tabloya yol açabilir.

Erken belirtiler: Yorgunluk, ateş, kalça, sırt, omuz gibi büyük kas gruplarında ağrıyı içerir. Ayrıca baş ağrısı, baş dönmesi, karın ağrısı, ishal, kuma, bulantı gibi nonspesifik semptomlar da görülebilir.

Geç belirtiler: Hastalığın başlangıcından 4-10 gün sonra, Hantavirüs Pulmoner Sendromu tablosu gelişir.Akciğer ödemi ve buna bağlı olarak öksürük, nefes darlığı gibi geç bulguları görülür.HFRS sendromu gelişmişse: Oliguri (idrar miktarında azalma) ve böbrek yetmezliği gelişir.

Nadiren geç tablo olarak kulak ağrısı, boğaz ağrısı gibi nadir semptomlar da görülebilir.

Hantavirüs nasıl bulaşır?

Fareler ve diğer bazı kemirgenler hantavirus taşıyıcısıdır.Özellikle kırsal bölgelerde ve şehirlerde insanlar için ciddi tehlike teşkil ederler. Dünyada da oldukça yaygındır.

Kemiricilerde kronik asemptomatik bir enfeksiyon oluşur. Viremi neticesinde viruslar en yoğun olarak hayvanın dalak, böbrek ve daha çok da akciğerlerinde yerleşir.Virusu taşıyan asemptomatik kemiricilerin idrarı, dışkısı ve sekresyonları çevreyi ve ortam havasını enfekte edebilir.

İnsana bulaş yolunun özellikle enfekte kemirgenlerinin virüs bulaşlı çıkartılarının, solunması aracılığıyla olduğu düşünülmektedir.

Kemirgenin insanı ısırmasıyla virus geçişi çok nadirdir.

Hantavirüs temasla insandan insana geçmez.

Kemirgenlerin çıkartılarıyla kirlenmiş yiyeceklerle bulaşıp bulaşmadığı ise virüsün mide asidine dirençsiz oluşu nedeniyle şüphelidir.

Yapılan araştırmalar virüsün kan transfüzyonuyla da geçmediğini göstermiştir.

Hantavirusun inek, tavuk gibi çiftlik hayvanları veya kedi, köpek gibi ev hayvanları tarafından taşınmazlar, ancak bu hayvanlar kemiricilerle temas halindeyseler onların çıkartılarını taşıyarak aracılık yapabilirler.

Hantavirüs kuluçka dönemi

Kemirgenler ve Fareler bu virüsten etkilenmezler kronik asemptomatik bir enfeksiyon oluşur,Ancak hasta olmazlar.Sadece taşıyıcıdırlar.1 ay ile 12 ay boyunca bu virüsü dışkı veya idrar yolu ile etrafa yayarlar. Kuluçka dönemi hakkında kesin bilgi olmamakla birlikte kuluçka süresi 12 ila 21 gündür.İstisnai durumlarda, kişisel immün baskılanma durumlarında, sıcaklık ve nem oranına da bağlı olarak 5-60 gün arası değişebilir.Ortalama olarak virüsün alımından 1-5 hafta sonra bulgular görünmeye başlar.