Hantavirüs nedir, nerede çıktı, hanta virüs belirtileri?

Corona Virüs şokunun ardından Çin'den başka bir virüs haberi daha geldi. Çin'e yakınlığıyla bilinen ve İngilizce yayın yapan Global Times'ın haberine göre; Yunnan'dan Shandong'a otobüsle dönen bir kişi hayatını kaybetti ve yapılan testte Hanta Virüsü'nün pozitif olduğu belirlendi. Otobüsteki diğer 32 yolcuya da test yapıldı.

Hanta virüsü nedir, nerede çıktı, hanta virüs belirtileri?

Bunyaviridae ailesinden bir RNA virüsü olan Hantavirüs, ilk izole edildiği yer olan Güney Kore’deki Hantaan nehrinden adını alır. Virusun yol açtığı Kanamalı Ateşle seyreden Renal Sendrom( HFRS) daha çok Asya ve Avrupa kıtasında görülürken, Hantavirus pulmoner sendrom (HPS)’a neden olan tip daha çok Amerika kıtasında görülmektedir. Geçen yıllarda ülkemizde ortaya çıkan, kenelerle bulaşan Kırım Kongo Kanamalı Ateşinin etkeni olan nairovirüs de yine bunyaviridae ailesindendir.

Hantavirüs belirtileri...

Hantavirüs enfeksiyonları damar çeperlerinin hasar gördüğü viral bir hastalıktır. Damar geçirgenliğinin artması ve trombositopeni sonucu hemorajik (kanamalı) belirtilerle seyredebilir. Hipertansiyona, akciğer ödemi, böbrek yetmezliği ve şoka kadar gidebilen ölümcül bir tabloya yol açabilir.

Erken belirtiler: Yorgunluk, ateş, kalça, sırt, omuz gibi büyük kas gruplarında ağrıyı içerir. Ayrıca baş ağrısı, baş dönmesi, karın ağrısı, ishal, kuma, bulantı gibi nonspesifik semptomlar da görülebilir.

Geç belirtiler: Hastalığın başlangıcından 4-10 gün sonra, Hantavirüs Pulmoner Sendromu tablosu gelişir.Akciğer ödemi ve buna bağlı olarak öksürük, nefes darlığı gibi geç bulguları görülür.HFRS sendromu gelişmişse: Oliguri (idrar miktarında azalma) ve böbrek yetmezliği gelişir.

Nadiren geç tablo olarak kulak ağrısı, boğaz ağrısı gibi nadir semptomlar da görülebilir.

Hantan virüs bulaşma yolu!

Fareler ve diğer bazı kemirgenler hantavirus taşıyıcısıdır.Özellikle kırsal bölgelerde ve şehirlerde insanlar için ciddi tehlike teşkil ederler. Dünyada da oldukça yaygındır.

Kemiricilerde kronik asemptomatik bir enfeksiyon oluşur. Viremi neticesinde viruslar en yoğun olarak hayvanın dalak, böbrek ve daha çok da akciğerlerinde yerleşir.Virusu taşıyan asemptomatik kemiricilerin idrarı, dışkısı ve sekresyonları çevreyi ve ortam havasını enfekte edebilir.

·İnsana bulaş yolunun özellikle enfekte kemirgenlerinin virüs bulaşlı çıkartılarının, solunması aracılığıyla olduğu düşünülmektedir.

·Kemirgenin insanı ısırmasıyla virus geçişi çok nadirdir.

·Hantavirüs temasla insandan insana geçmez.

·Kemirgenlerin çıkartılarıyla kirlenmiş yiyeceklerle bulaşıp bulaşmadığı ise virüsün mide asidine dirençsiz oluşu nedeniyle şüphelidir.

·Yapılan araştırmalar virüsün kan transfüzyonuyla da geçmediğini göstermiştir.

·Hantavirusun inek, tavuk gibi çiftlik hayvanları veya kedi, köpek gibi ev hayvanları tarafından taşınmazlar, ancak bu hayvanlar kemiricilerle temas halindeyseler onların çıkartılarını taşıyarak aracılık yapabilirler.

Hantan virüs kuluçka dönemi

Kuluçka dönemi:

Kemirgenler ve Fareler bu virüsten etkilenmezler kronik asemptomatik bir enfeksiyon oluşur,Ancak hasta olmazlar.Sadece taşıyıcıdırlar.1 ay ile 12 ay boyunca bu virüsü dışkı veya idrar yolu ile etrafa yayarlar.

Kuluçka dönemi hakkında kesin bilgi olmamakla birlikte kuluçka süresi 12 ila 21 gündür.İstisnai durumlarda, kişisel immün baskılanma durumlarında, sıcaklık ve nem oranına da bağlı olarak 5-60 gün arası değişebilir.Ortalama olarak virüsün alımından 1-5 hafta sonra bulgular görünmeye başlar.

Hantan virüs tedavi yöntemleri...

Hantavirus enfeksiyonun aşısı veya spesifik bir tedavisi yoktur.Hastanın hayati fonksiyonları desteklenmelidir.

Hantavirüs Pulmoner Sendrom gelişmişse, erken dönemde entübasyon ve yoğun bakım şartlarında Oksijen inhalasyon tedavisi ile solunum, sıvı replasmanı ile de kan basıncı desteklenmelidir.

Hantavirüs Ateşli Renal Sendrom gelişmişse de Hemodiyaliz hayat kurtarıcı olabilir.Her ne kadar henüz ispatlanmamış olsada bazı çalışmalar Ribavirin gibi bazı antiviral ilaçların hayati tehlikeyi azaltmak üzerinde etkisi olduğunu düşündürmektedir.

Bilim adamları bu virüse karşı aşı geliştirme çalışmaları sürdürmektedir.

Hantanvirüs korunma yöntemleri!

Hanta virüs enfeksiyonun önlenmesine primer strateji, yerleşim yerleri çevresinde kemiricilerin kontrolüdür.

·Kapı ve pencerelere sineklik konulmalı, çöp konteynırlarının kapakları sürekli kapalı tutulmalıdır.

·Kemirgenlerin yaşam alanı olan rögar kapakları tamir edilmeli.

·Depolarda fare gibi kemirgenlere yaşam alanı olabilecek gereksiz eşya saklanmamalı, hijyen tedbirlerine özen gösterilmelidir.

·Bulaşma şüphesi varsa ilk olarak vücudunuzun bu virüsle temas etme ihtimali olan kısmını dezenfekte edip en kısa zamanda doktora başvurmalısınız.

·Farenin yaşadığını tahmin ettiğiniz alanları eğer kullanıyorsanız, karıştırmadan(süpürmeden,kurcalamadan) alan deterjanlı su ile yıkanmalıdır.

·Fare veya herhangi bir kemirgenin leşlerinin bulunduğu bir alanda bulunmak zorundaysanız eldiven ve maske kullanarak alan karıştırılmadan çamaşır suyu ile dezenfekte edilmelidir.

Hazırlayan:Dr.Türkan Üstününal

Kaynaklar:

Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik mikrobiyoloji Notları.

Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik mikrobiyoloji Notları.

Hantavirus in the Americans, Guidelines for Diagnosis, Treatment, Prevention, and Control:Technical Paper No. 47 , PAHO, WHO

Ulusal Hastalık Kontrol ve Sağlığı Koruma Merkezleri USA.gov ™ ABD hükümetinin resmi web portalı.1800 F Street, NW, Washington, DC 20405 Atlanta/GA 300333, USA