Hantavirüs nedir, nasıl bulaşır? Hanta virüs Türkiye'de var mı?

Çin'in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve tüm dünyada etkisini Corona virüsü kabusu bitmeden Hantavirüs salgını ortaya çıktı. Çin'in Yunnan bölgesinde bir kişi hantavirus nedeniyle otobüste öldü. Otobüsteki 38 kişi karantinaya alındı. Virüs kemirgen dışkısından veya enfekte kemirgenden insana geçiyor. 2009 yılında Türkiye'de de görülen Hantavirüs, ülkede panik yaratmıştı. Sağlık Bakanlığı, Zonguldak ve Bartın'daki şüpheli 16 vakadan 8'inde Hantavirüs enfeksiyonu olduğunu, bir kişinin hayatını kaybettiğini ve Türkiye'de ilk kez tespit edilen virüs için Bilim Kurulu oluşturulduğunu açıklamıştı.

Hantavirüs nedir?

Bunyaviridae ailesinden bir RNA virüsü olan Hantavirüs, ilk izole edildiği yer olan Güney Kore’deki Hantaan nehrinden adını alır. Virusun yol açtığı Kanamalı Ateşle seyreden Renal Sendrom( HFRS) daha çok Asya ve Avrupa kıtasında görülürken, Hantavirus pulmoner sendrom (HPS)’a neden olan tip daha çok Amerika kıtasında görülmektedir. Geçen yıllarda ülkemizde ortaya çıkan, kenelerle bulaşan Kırım Kongo Kanamalı Ateşinin etkeni olan nairovirüs de yine bunyaviridae ailesindendir.

Hantavirüs belirtileri neler?

Hantavirüs enfeksiyonları damar çeperlerinin hasar gördüğü viral bir hastalıktır. Damar geçirgenliğinin artması ve trombositopeni sonucu hemorajik (kanamalı) belirtilerle seyredebilir.Hipertansiyona, akciğer ödemi, böbrek yetmezliği ve şoka kadar gidebilen ölümcül bir tabloya yol açabilir.

Erken belirtiler: Yorgunluk, ateş, kalça, sırt, omuz gibi büyük kas gruplarında ağrıyı içerir. Ayrıca baş ağrısı, baş dönmesi, karın ağrısı, ishal, kuma, bulantı gibi nonspesifik semptomlar da görülebilir.

Geç belirtiler: Hastalığın başlangıcından 4-10 gün sonra, Hantavirüs Pulmoner Sendromu tablosu gelişir.Akciğer ödemi ve buna bağlı olarak öksürük, nefes darlığı gibi geç bulguları görülür.HFRS sendromu gelişmişse: Oliguri (idrar miktarında azalma) ve böbrek yetmezliği gelişir.

Nadiren geç tablo olarak kulak ağrısı, boğaz ağrısı gibi nadir semptomlar da görülebilir.

Hantavirüs nasıl bulaşır?

Fareler ve diğer bazı kemirgenler hantavirus taşıyıcısıdır.Özellikle kırsal bölgelerde ve şehirlerde insanlar için ciddi tehlike teşkil ederler. Dünyada da oldukça yaygındır.

Kemiricilerde kronik asemptomatik bir enfeksiyon oluşur. Viremi neticesinde viruslar en yoğun olarak hayvanın dalak, böbrek ve daha çok da akciğerlerinde yerleşir.Virusu taşıyan asemptomatik kemiricilerin idrarı, dışkısı ve sekresyonları çevreyi ve ortam havasını enfekte edebilir.

İnsana bulaş yolunun özellikle enfekte kemirgenlerinin virüs bulaşlı çıkartılarının, solunması aracılığıyla olduğu düşünülmektedir.

Kemirgenin insanı ısırmasıyla virus geçişi çok nadirdir.

Hantavirüs temasla insandan insana geçmez.

Kemirgenlerin çıkartılarıyla kirlenmiş yiyeceklerle bulaşıp bulaşmadığı ise virüsün mide asidine dirençsiz oluşu nedeniyle şüphelidir.

Yapılan araştırmalar virüsün kan transfüzyonuyla da geçmediğini göstermiştir.

Hantavirusun inek, tavuk gibi çiftlik hayvanları veya kedi, köpek gibi ev hayvanları tarafından taşınmazlar, ancak bu hayvanlar kemiricilerle temas halindeyseler onların çıkartılarını taşıyarak aracılık yapabilirler.

Hantavirüs kuluçka dönemi

Kemirgenler ve Fareler bu virüsten etkilenmezler kronik asemptomatik bir enfeksiyon oluşur,Ancak hasta olmazlar.Sadece taşıyıcıdırlar.1 ay ile 12 ay boyunca bu virüsü dışkı veya idrar yolu ile etrafa yayarlar. Kuluçka dönemi hakkında kesin bilgi olmamakla birlikte kuluçka süresi 12 ila 21 gündür.İstisnai durumlarda, kişisel immün baskılanma durumlarında, sıcaklık ve nem oranına da bağlı olarak 5-60 gün arası değişebilir.Ortalama olarak virüsün alımından 1-5 hafta sonra bulgular görünmeye başlar.

Hantavirüsü yıllara göre pozitif sonuç dağılımı şöyle

2009 yılı : 2 + hasta

2010 yılı : 3 + hasta

2011 yılı : 5 + hasta

2012 yılı : 3 + hasta

2013 yılı : 3 + hasta

2014 yılı : 3 + hasta

2015 yılı : 0 hasta

2016 yılı : 5 + hasta

2017 yılı : 7 + hasta

Hantavirüs pulmoner sendromu

Hantavirüs pulmoner sendromu ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri'nin güneybatısındaki Dört Köşe bölgesinde 1993 salgını sırasında tanınmaya başladı. Mekanik ventilasyon ve güçlü diüretiklerle müdahaleye rağmen genellikle ölümcül olan hızla gelişen pulmoner ödem ile ani bir nefes darlığı başlangıcı ile karakterize olur. Ölüm oranı ise yaklaşık % 36 olarak belirlenmiştir.