Formula 1 – Suudi Arabistan GP'sine hazırlık

Resim: Ferrari posteri muazzam.

Formula 1 2022 sezonu peş peşe iki yarışla hızlı başladı. Ferrari için daha da hızlı başladı. Bu hafta sonu yapılacak Suudi Arabistan GP’si takvimin yeni pistlerinden. Yeni pistler, yeni nesil arabalarla ve yeni nesil lastiklerle birleşince bilinmezlik biraz daha artıyor.

Tüm bu bilinmezlikler içinde yarışa hazırlanalım istiyorum.

Pistin karakteristiği

Formula 1 tarihinin en hızlı şehir pistine hoş geldiniz. Cidde caddelerinde yapılacak yarış, Monaco gibi geleneksel şehir pistlerine nazaran çok hızlı. 6.174 metre uzunluğundaki pist için Arap Monza’sı desek abartmış olmayız.

340 km/sa hızlara ulaşan pilotlar, pistin hemen yakınındaki Monaco bariyerleri arasında Monza hızlarına çıkıyor.

Geçtiğimiz sene Ross Brawn, “Çizgi film gibi pistler istemiyoruz. Pilotları gerçek anlamda zorlayacak, akıcı pistler istiyoruz. Pilotlar bu pisti sevecektir.” demişti. Haklı çıktı. Geçtiğimiz sene pilotlar pisti çok sevdiklerini ancak güvenlik açısından bazı önlemler alınması gerektiğini açıkladılar. Pist yönetimi gerekli önlemleri hemen aldı. Para var, huzur var adlı pist güncellemesi anında gerçekleştirildi. 2, 3, 4, 21 ve 27 numaralı virajlarda bariyerler 1,5 - 2,0 metre civarında yoldan uzaklaştırıldı. 4, 16, 22 ve 24 numaralı virajlardaki apeksler alçaltıldı. Pilotlar bu virajların daha akıcı olması için apekslerin alçaltılmasını istemişti. Yapılan hiçbir güncellemede (27. viraj hariç) pist sınırları değiştirilmedi. Ama apekslerin alçaltıldığı virajlar geçen seneye göre daha hızlı olacaktır.

Resim: Pist haritası.

Pist genişleyip görüş açısı artsa da temel tehlike bence aynen duruyor. Kaza yapan araçlar Tech-Pro bariyerlerden sekip yola dönüyor. Bu da yüksek hızlarla yaklaşan diğer araçlar için bir tehlike arz ediyor.

Geçen sene pistin tam gaz geçilme oranı %80 idi. Sezonun en yüksek rakamlarından biri. Tur başına 2 kilogram civarında yakıt harcanan pistte 50 tur atılacak. Kabaca 100 kilogram yakıt tüketilecek. Araçların sürüklenmeleri azalmış olsa da ağırlıkları arttı. Bu durum yakıt tüketimine nasıl yansıyacak merak ediyorum. Yarış içinde az yakıt tüketen araçlar avantajlı olabilir. Yüksek tempolu bir yarışta bazı pilotlar yakıt ekonomisi yapmak zorunda kalabilirler. Güvenlik aracı gibi unsurlar yakıt tüketimine katkıda bulunabilir.

Pistte toplam 27 viraj olması bizleri yanıltmasın. Virajların çoğu tam gaz geçildiği için aslında düzlük tadında. 17 virajın 16 tanesi sol, 11 tanesi sağ viraj. 1 ve 27 numaralı virajların öncesinde sert frenleme noktaları var ve bu virajlar geçiş için uygun. 5, 22 ve 24 numaralı virajlar yanal yükler açısından kritik.

3 DRS bölgesi var. Bu bölümler geçişe son derece rahat olanak sağlayacaktır. Pit yolu yaklaşık 16 saniyede geçiliyor. Bu durumda 20 saniye civarında pitler göreceğiz.

Lastikler

Pirelli geçen sene olduğu gibi bu sene de C2, C3 ve C4 lastikleri getirdi. Şu aşamada lastiklerle ilgili bir yorum yapmak zor. Çünkü gerçekler, mühendislik varsayımlarıyla tutarsızlıklar gösteriyor. Pirelli, lastiklerin dayanım olarak tüm yarışları tek pit ile geçilebileceğini açıkladı. Ama geçtiğimiz yarışta bunun mümkün olmadığını gördük.

Lastiklerin beklendiği kadar dayanmamasında temel neden yunuslama olabilir. Yunuslama sırasında lastiklerin üzerine binen yükler de dalgalanıyor (azalıp artıyor). Yükün azalması lastiklerin ısınmasını engelliyor olabilir. Yunuslama nedeniyle ideal sıcaklığa çıkarılamayan veya ideal sıcaklığa geç çıkarılan lastiklerin ömrü kısalıyor olabilir.

Diğer etken de yüksek lastik basınçları olabilir. Hem arkada hem de önde belirlenen yüksek lastik basınçları, zeminle lastikler arasındaki sürtünme etkisini azaltıyor olabilir. Böylece lastikler geç ısınmasına neden olur. Hem de sürtünme ile üretilen ısıl enerji lastiğe homojen bir şekilde yayılmayacaktır. Bu da bölgesel aşınmalara ve yıpranmalara neden olacaktır.

Tüm bunların ışığında pit stratejisi kestirmek zor.

Ayarlar

Normalde pist, düşük yere basma kuvveti üreten kanat konfigürasyonları için uygun. Ama geçtiğimiz sezonda olduğu gibi pek çok takım farklı kanat konfigürasyonları deneyecektir. Aynı takımdaki pilotlar farklı kanatlarla piste çıkarak veri toplayacaktır. Bunun nedeni takımların henüz arabalarını tanımamaları. Yunuslama da arabaların ayar bulmasını zorlaştıran temel parametre olacak.

Normalde düz asfalt ve alçaltılmış kerbler alçak ve sert ayarlanmış süspansiyonlar gerektirir dememiz lazımdı. Ama yunuslama burada da belirleyici unsur olacak. Arabasını alçak ayarlamayı başaranlar büyük avantaj elde edecek.

Favoriler

Sezonun bu kadar erken döneminde favori belirlemek zordur. Normal sezonlarda bile favori belirlemek için 4-5 yarış beklemek lazım. Bu sezon, değişen jenerasyonla birlikte favori belirlemek daha da zor.

Ama şimdilik görüntü itibarıyla favori Ferrari. Ferrari alçak ayarlı, yüksek ayarlı süspansiyon fark etmeksizin iyi duruyor. Ferrari geçen yarışta Red Bull’a göre daha yüksek süspansiyon ayarlarına sahip olmasına rağmen Red Bull’a benzer yere basma kuvveti üretmeyi başardı. Ayrıca Red Bull’dan hafif olmaları da büyük avantaj. Red Bull cephesinden gelen, “Ferrari motoru açtığında bizden tur başına 0,4 saniye daha hızlı olacaktır.” açıklaması değerli. Fakat yine de sezon başı olduğu için kimsenin motor gücünün ne kadarını kullandığını bilemiyoruz.

Bu sezonun temel sorunu yunuslama. Yoldaki dalgalanmalar yunuslamanın nedeni değil. Ama yine de sorunu büyüttükleri kesin. Suudi Arabistan’daki düz asfalt bu sorunu derinden yaşayan takımları biraz daha rahatlatabilir. O nedenle belki Mercedes’in bu hafta biraz daha rahat etmesini bekleyebiliriz. Böylece Mercedes bu hafta sonu daha küçük arka kanatlarla şansını deneyebilir. Eğer öyle olursa motor gücü anlamında bir tahmin yapmamız mümkün olabilir.

Haas ve Alfa Romeo çok güçlü. Özellikle Haas, geçtiğimiz haftaki normal yarış koşullarında Mercedes’e benzer turlar attı. Motor gücü anlamında Mercedes’ten biraz daha iyi olduklarını düşünüyorum. Yani tam gaz geçme oranının bu kadar yüksek olduğu bir pistte Mercedes için tehlike olabilirler. Alfa Romeo da geçen yarışta Haas’ı yakından takip edecek bir performans gösterdi. Onu tekrarlamalarını beklemek lazım.

Alpha Tauri’nin güçlü Honda motoruyla Alpine ile çekişmesini bekleyebiliriz. Motor ve viraj hızı anlamında Alpha Tauri daha üstün araba. Ama yüksek hızlı yön değişimlerinde de Alpine daha iyi görünüyor. Ki bu pistte bolca yüksek hızlı yön değişimi var. Hangisi daha çok öne çıkar bilinmez ama bu iki takım öndeki üçlü grubun hata yapmasını bekleyecek. McLaren yere basma kuvveti eksikliği çekiyor. Yere basma kuvvetinin nispeten daha az önemli olduğu bu pistte geçen haftaya göre daha iyi olabilirler.

Williams ve Aston Martin son sıralar için mücadele edecekler diye bekliyorum. Elbette rüzgâr tünelinde denenmiş, çalışacağından emin olunan bir güncellemeleri varsa biraz daha iyi görünmelerini sağlayabilir. Fakat bu iki takım için genel görünüm şu aşamada çok parlak değil.

Şimdilik bu kadar, bakalım bu hafta sonu bizi neler bekliyor olacak. Takipte kalın.

Fırat KESKİN