Formula 1 - Macaristan GP'si Değerlendirmesi

Yaz arasına müthiş bir yarışla girdik. Bu yarış bize öyle işaretler verdi ki yaklaşık bir aylık arayı beklemek çok zor olacak. Askerlikteki son 30 gün gibi şafak sayacağız sanırım.

Leclerc’in olağanüstü hızını gölgede bırakan Ferrari’nin hataları; Verstappen’ın çok kaliteli sürüşünü daha da parlatan Red Bull’un müthiş taktik zekâsı; Mercedes’in performansı açığa çıkaran bir kilidi açtığını gösteren önemli işaretler çok büyük izler bıraktı. Ferrari’nin bıraktığı izler daha çok taraftarlarında derin yara etkisi yaptı diyebiliriz. Red Bull ve Mercedes taraftarlarındaki izlerse mutluluk ve umut ile ilgiliydi.

Şimdi soru cevaplarla yarışı anlamaya çalışalım…

Ferrari neden kaybetti? Red Bull nasıl kazandı?

Ferrari korkak stratejisi nedeniyle kaybederken, Red Bull ise agresif stratejisiyle kazandı. Öncelikle bir gerçeği vurgulamak lazım: Yarışa arka sıralardan başlayan pilotların kaybedecekleri puanlar az olduğu için genelde agresif strateji izlenmesi normaldir. Öndeki pilotların ise kaybedecek çok puanları vardır, daha az agresif olmaları normaldir. Ancak muhafazakâr bir strateji uygulamak ile beklenmeyen yollara sapmak, başka bir konulardır.

Her iki takımın pilotları işlerini iyi yaptı. Verstappen, Sainz ve Leclerc başarılı işler yaptılar. Hatta geçen haftanın tersine bu hafta daha az hata yapan pilot Leclerc’ti. Ama Ferrari takımı o kadar büyük hatalar yaptı ki Leclerc’in elindeki galibiyeti Verstappen’a hediye ettiler.

Fakat bu noktada Ferrari’nin hediyesini kabul etmeye hazır Verstappen’ın varlığından da bahsetmeden geçemeyiz. Bu sezonki harika performanslarına bir yenisini ekledi. Hatasız değildi, ama çok çok hızlıydı. Pit duvarıyla harika bir uyum içinde ve çok iyi bir sürüşle Macaristan İmparatorluğunu fethetti desek abartmış olmayız.

Ferrari’nin yaptığı 4 hata neydi?

Ferrari’nin yaptığı ilk hata her iki pilotunu aynı lastikle yarışa başlatmasıydı. Russell’ın yanında yarışa başlayan Sainz’a yumuşak hamur takılması, startta Sainz’a liderlik için gerekli avantajı sağlayabilirdi. İki Ferrari böylece Russell’ı aralarına almış olurlar, onu taktiksel anlamda daha çok zorlayabilirlerdi. Bu çoğu insanın bakış açısından bir hata gibi görünse de ben bu konuda biraz daha sakin yaklaşıyorum. Bence Ferrari bu noktada her iki pilotuna aynı stratejiyi uygulamak için yani kimseye stratejik avantaj sağlamıyor gibi görünmek için bu yolu seçti. Kısmen kabul ettim.

İkinci hata Sainz’ı henüz 17. turda pite almaktı. Leclerc, Sainz’dan hızlıydı. Ama Leclerc ikili mücadeleyle lastiklerini yıpratmak istemiyordu. Leclerc kenar yönetimine, Sainz’ın kendisine yol vermesi gerektiğini iletti. Ferrari yönetimi, tahminimce bunu Sainz’e söylemek istemediği için Sainz’ı pite aldı. Böylece Leclerc’in önünü boşalttı. Ferrari’nin tam olarak ikinci hatası buydu. Ya pilotlarını yarıştıracaklardı. Ya da Sainz ile Leclerc’in yerini değiştirerek Leclerc’e farkı açması için gerekli şansı vereceklerdi. Russell pite girdikten sonra Leclerc’in rahatlatılması için Sainz’ın erkenden pite alınması Sainz’ın son bölümünü çok uzattı ve yarışın sonlarında fazlasıyla tempo kaybetmesine neden oldu.

Ferrari’nin 3. hatası yarışı kazanmak yerine sadece Verstappen’ın önünde kalmak üzere tepkisel strateji geliştirmesiydi. Leclerc’i Verstappen’ın önünde piste çıkarmak için ikinci piti erkenden yaptılar. Oysa ki Leclerc’in lastikleri henüz 18 turluktu. Arabanın hafiflediği de göz önünde bulundurulduğunda bu set lastiğin en az 12-13 tur daha ömrü vardı. Bu nedenle Leclerc’in orta hamurlu stintinin bitmesini beklemeleri gerekirdi. 52.-53. tur gibi de yumuşak hamur takarak yarış sonuna kadar gidebilirlerdi. Fakat Ferrari kendi stratejisini uygulamak yerine Verstappen odaklı strateji uygulayınca tuzağa düştü.

Ferrari’nin 4. ve en büyük hatasıysa sert lastiklere geçmekti. Pirelli, pazar sabahı olası stratejileri açıkladığında tek pit stop yapmak isteyenler için sert hamur bana da makul görünmüştü. Ama pistin buna olanak vermeyeceği yarıştan önce belli olmuştu. Pek çok pilot yarıştan önceki yumuşak lastiklerle keşif turu yapmıştı. Bu keşif turları sırasında pilotlarının tamamı lastiklerini bloke etti ve/veya pist dışına çıktı. Gece yağan yağmurun etkisiyle pist tamamen “yeşil pist” olmuştu, yani hiç yol tutuş kalmamıştı. Ayrıca halen yağmur tehdidi vardı ve pist aşırı soğuktu. Yarış öncesi yapılan röportajda Pirelli motor sporları direktörü Mario Isola, “Bence bugün sert hamur yarış için bir opsiyon değil.” demişti.

Yani Ferrari’nin yarış sırasında sert hamuru tercih etmemesi için gerekli tüm ilahi göstergeler onlara sunulmuştu. Diyelim ki Ferrari taktisyenleri o ilahi göstergeleri okuyamadı. Yine yarış içinde 21. ve 23. turlarda sert hamur takan Alpine takımına bakmaları yeterli olurdu. Alpine takımı sert lastikler nedeniyle hızla kan kaybediyordu. Her şey ortadaydı. Ama Ferrari her şeyi görmezden geldi ve Leclerc’e sert hamur taktı. Sert hamurlar çalışmadığındaysa Leclerc’i tekrar pite çağırıp yumuşak hamurla piste gönderdiler.

Leclerc sert hamurla attığı turlar boyunca Verstappen’a karşı toplam 9,3 saniye kaybetti. Üstüne hatayı örtmek için bir tane de fazladan pit stop yaparak 21,5 saniye daha kaybetti. Bu hatanın maliyeti toplam 30,8 saniye civarıydı. Leclerc finişe geldiğindeyse Verstappen’ın sadece 16 saniye arkasındaydı. Aslında fazla söze de gerek yok, matematik her şeyi anlatıyor.

Mercedes nasıl başarılı oldu?

Yarış stratejisi açısından bakıldığında Mercedes uzun zaman sonra her şeyi doğru yaptı. Her şeyi doğru yaptı derken pit stopları ayrı tutuyorum. Onlar skandal olmaya devam ediyor. Russell’ın startta avantajını kaybetmemek için yumuşak lastikle başlaması doğru karardı. Yumuşak lastik startta daha iyi çekiş yakalayacağı için Russell’ın daha iyi start yapmasını sağlayacaklardı. Ondan sonrası Russell’ın lastik yönetimine kalmıştı ki Russell ağır yakıt yüküne rağmen en yumuşak hamuru iyi idare etti.

Hamilton, yarıştan sonra yumuşak lastikle başlaması durumunda yarışı kazanabileceğini ifade etti. Haklı olabilir. Emin olmanın bir yolu yok. Ama Hamilton’ın orta hamurla ve yumuşak hamurla attığı 2. ve 3. stintler ortalamada Verstappen ile benzerdi, iki pilot arasında sadece tur başına 0,2 saniye kadar fark vardı. Hamilton’ın yarışa Verstappen’dan 3 sıra önde başladığı düşünüldüğünde belki de galibiyet mümkündü. Bu belirsiz parametreyi çıkardığımızda yarış sırasında pit zamanları ve lastik seçimleri tamamen doğruydu.

Dikkat çekici diğer nokta her iki Mercedes’in de ilk stinti zayıftı. Bunu Mercedes’in genetik olarak yakıt yükünden rakiplerinden çok etkilenmesine bağlamamız gerekir. Bu durum geçmişte de böyleydi, hala da devam ediyor.

Öte yandan Russell’ın, yarışı Hamilton’ın önünde başlayıp gerisinde bitirmesindeki etken özellikle ilk bölümde ve ikinci bölümde Ferrariler ile mücadele ederken lastiklerini hızla aşındırmasıydı. Ayrıca Russell yarış içinde yerini korumak için rakiplerinin undercut denemelerine karşılık vermek zorundaydı. Bu durum onun stratejik anlamda elini kolunu bağlayan diğer etkendi.

Bu hafta sonu Mercedes açısından heyecan verici gelişme arabayı anlama yönünde attıkları adımdı. Şimdiye kadar 50 derece pist sıcaklıklarında dahi lastiklerini geç ısıtan Mercedes, Macaristan’da 30 derecenin altında pist sıcaklıklarında lastiklerini çalıştırdı. Çok kötü geçen Cuma antrenmanlarının ardından simülatörlerden gelen verileri elinin tersiyle iten ekip, tamamen pilotlarının isteklerine yöneldi.

Toto Wolff, “Bu bir veri tabanı sporu. Ancak sezon başından beri veri tabanımız bize istediğimiz sonuçları vermiyor. Şimdi yeni bir veri tabanı oluşturuyoruz. Tersine mühendislik yapıyoruz.” dedi. Umutsuz zamanlar, farklı çözüm çabalarını beraberinde getiriyor.

Toto, tersine mühendislik yaklaşımı sayesinde Macaristan’da aracı anlama yönünde ileri doğru bir adım attıklarını ve bundan sonra bugün buldukları çözümlerin çalışmasını umduğunu söyledi. Eğer gerçekten lastikleri çalıştırmanın anahtarını buldularsa, sezonun ikinci yarısı daha keyifli geçecek demektir.

Diğer takımları ikinci yazıda ele alacağım. Alpine içindeki ikili mücadele kaosuna da ayrıca değineceğim.

Fırat Keskin