Formula 1 – İspanya GP'sine Hazırlık

Formula 1, iki haftalık aradan sonra İspanya GP’siyle yeniden sahne alıyor. İspanya GP’si eski dönemde sezonun en önemli yarışlarından biriydi. Eski dönemlerde, “İspanya GP’sini kazanan, sezonu kazanır.” sözü kullanılırdı. Çünkü İspanya arabayı gösteren bir pisttir. Komple paketin kalitesini gösterdiği için de genelde bu yarışı sezonun en iyi arabası kazanır.

Son dönemde yarış sayısı ve özellikle şehir pistlerinin sayısı arttığı için bu söz eskisi kadar geçerli olmayabilir. Ama yine de İspanya GP’sinde takımların performansını dikkatle izlemek gerekir.

Pistin karakteristiği

İspanya, geçişe çok izin vermemesi nedeniyle genellikle beğenilmez. Daha çok geçiş olması için son sektöre şikan eklendi, son virajın radiusu değiştirildi ve pek çok virajda çeşitli değişiklikler yapıldı. Fakat halen geçiş imkansıza yakın.

Ayrıca pist kısa olduğu için; sadece 4.675 metre, tur bindirmeler de yarışa olumsuz etki ediyor. Bu nedenle piste çok sempatik yaklaşmayanları belki de anlamak lazım. Pistte geçiş çok zor olduğu için sıralamalar çok önemli. Bu nedenle pilotların Barcelona’da sıralama ayarını biraz daha fazla önemseyeceklerini düşünüyorum. Sıralamalarda arkada kalan pilotların geçiş için en önemli şansı start çizgisi ile ilk viraj arasındaki mesafe. Start çizgisiyle ilk viraj arasındaki mesafe 700 metre olduğu için start anında sert mücadeleler görebiliriz. Hatta belki de kazalar.

Kısalığı dışında pist çok kaliteli. Her türden viraj piste dengeli bir şekilde dağılmış durumda. İlk sektör Jaonya’daki Senna “S”leri gibi yüksek hızlı yön değişimlerinden oluşuyor. İkinci sektör orta hızlı ve hızlı virajları barındırıyor. Son sektör de orta hızlı ve yavaş virajlardan oluşuyor.

Özetleyecek olursak, ilk sektör yüksek yere basma kuvveti ve dinamik dengesi iyi olan bir araba; ikinci sektör yüksek yere basma kuvveti gerektirir; üçüncü sektör ise iyi bir mekanik yol tutuş ve iyi çekiş ister. Her sektör arabadan farklı kalite bekliyor.

Bir tur %65 - %70 tam gaz geçilme oranına sahip. Bu nedenle motorların çok zorlanması beklenmez. Aynı şekilde sadece bir tane şiddetli frenleme noktası olduğu için frenler de zorlanmaz. Son olarak tur içinde 45-50 defa vites değişimi yapıldığından şanzımanın da çok zorlanmasını beklememek lazım. Sonuç olarak mekanik anlamda araçları çok zorlayan bir pist değil.

Pit yolu kısa. Sorunsuz bir pit stop’ın, lastik değişimiyle birlikte, toplam 21 saniye civarında sürmesi beklenebilir. O nedenle yarış içinde pit stratejilerinde esneklik görebiliriz. Bir turluk sanal güvenlik aracında pit yapılırsa, zaman kazancı 11 saniye; güvenlik aracındaysa 17 saniye civarında hesaplanabilir.

Lastikler

Pirelli lastik aşınmasının üst düzey olması nedeniyle en sert hamurları seçti. Çünkü Barcelona, pist yapısı anlamında sezon içinde lastikleri en çok zorlayan pisttir.

Sıralamalarda lastik kullanımı ilginç olacak. Yumuşak lastikle atılan sıralama turlarında son sektörde lastikleri hayatta tutmak çok zor olabilir. O nedenle pilotlar ilk iki sektörde lastiklerini koruma yolunu seçebilir.

Sol ön lastiğin aşırı zorlanmasını beklemeliyiz. Bunun nedeni, kritik frenlemelerin sağ virajlar öncesinde olması. Bu noktalarda arabanın ağırlık merkezi sol ön lastikte olacaktır. Ayrıca lastiklere yanal yüklerin bindiği uzun ve hızlı virajlar da yine sağa doğru. Yani sol lastiklere uzun süreli yanal yükler binecek. Bu hafta sonu seçilen nispeten düşük ön lastik basınçları, yol tutuşa ve yıpranmaya olumlu etki edecektir.

Arka lastikleri korumak çok önemli olacak. Asfaltın yıpratıcı yapısı düşünüldüğünde, yavaş virajlardan çıkıştaki hızlanma bölgelerinde gaza fazla yüklenilmesi arka lastikleri olumsuz etkiler. Pirelli en sert lastikleri getirmesine rağmen arka lastikler galibiyeti veya mağlubiyeti belirleyen parametre olabilir.

Arabaların ayarları

Barcelona, klasik bir yüksek yere basma kuvveti pisti. Belki de sezon içinde Monaco’dan sonra en çok yere basma kuvveti isteyen pist. Ancak bu sezon geçmiş sezonlardan farklı. Yere basma kuvvetinin çoğunu arabaların tabanları ürettiği için büyük arka kanatlar göremeyebiliriz.

Arabaların yapısı itibarıyla araçların alçak ayarlanmalarının ne kadar kritik olacağını bu sezon pek çok kere konuştuk. Bu pistin en önemli özelliği zeminin dalgalı yapısı. 2018 sezonunda zemin yenilendiğinden beri zemin çok dalgalı. Bu nedenle arabaların alçak ayarlanması çok zor olacaktır. Porpoising (dalgalanma, yunuslama) sorunu yaşayan arabaların sorunlarının bu pistte artmasını bekleyebiliriz. Sürüş yüksekliğini mümkün olduğunca alçak ayarlama kabiliyetine sahip araçlar avantajlı olacaktır.

Süspansiyon sertliği de zemin dalgaları nedeniyle her zamankinden önemli. Normalde önlerde biraz daha sert, arkalardaysa biraz daha yumuşak süspansiyon ayarı yapılır. Ön süspansiyonlar, hızlı virajlarda öndeki dengeyi sağlamak açısından önemlidir. Arka süspansiyonların yumuşak ayarlanması son sektördeki çekiş bölgelerinde avantaj sağlar. Ama bu sezon arabaların dalgalanma sorunu nedeniyle doğru süspansiyon sertliklerini yakalamak zor olacaktır. Kerb kullanımı da süspansiyon yüksekliklerini ve sertliklerini ayarlarken takımları zorlayacaktır.

Hafta sonu boyunca sık sık ayar değiştiren arabalar görürsek şaşırmayalım. Bu konudaki şikayetleri de hafta sonu boyunca okuyacağımızı tahmin ediyorum.

Favoriler

Bu hafta sonu tahmin yapmak her zamankinden zor. Çünkü tüm takımlar Avrupa sezonunun açılışına yepyeni güncellemeler getirecek. Takımların güncellemeleri çalıştırıp çalıştıramayacakları veya güncellemelerin getireceği süreleri tahmin etmek çok zor.

Haberler dikkate alındığında Red Bull ve Ferrari arasındaki çekişmede belki de Ferrari daha avantajlı olabilir. Çünkü Ferrari’nin en zayıf yanı düzlük hızı, güçlü yanıysa viraj performansı. Bu pistte düzlük yok denecek kadar az. O nedenle Ferrari’nin güçlü olmasını bekleyebiliriz. Öte yandan Red Bull’un 5 kg daha hafiflediği söyleniyor. 5 kg hafiflik, tur başına 0,150 saniye kazanca eşdeğerdir. Sonuç olarak çetin bir hafta sonu bizleri bekliyor.

Mercedes için tamam mı, devam mı anlamına gelen bir hafta sonu. Getirilen güncellemeler çalışırsa sezona asılmaya devam edecekler. Eğer güncellemeler beklentileri karşılayamazsa bu sezonu kapatarak konsept değişikliği çalışmalarına başlayacaklar.

Eğer sürpriz olmazsa, Alpine’in ilk iki sektörde lider takımlara yakın performans göstermesini bekleyebiliriz. Özellikle Senna “S”lerindeki performanslarını yakından takip edeceğim. Aston Martin görüntü anlamında Red Bull’u kopyalarak hafta sonuna gelmiş. Özellikle yan hava girişleri (side pod) Red Bull ile birebir aynı. Bu sorun mu? Değil. Formula 1 kopyalama üzerine yürüyen bir spordur. İki takım arasında veri transferi olmadığı sürece sorun olmaz. Öte yandan Aston Martin’in görüntüsü, tüm takımların Red Bull’un konseptini takip etmeye hazır olduğu şeklinde yorumlanabilir. Yakın zamanda bunun doğru olup olmadığını göreceğiz. Aston Martin’in 6-7 kg kadar hafiflediği konuşuluyor. Eğer bu bilgi doğruysa orta gruba katılabilirler.

Diğer takımların getireceği güncellemeleri ve derecelerini hafta sonu boyunca takip ederek yazacağım. İyi seyirler,

Fırat KESKİN