Formula 1 – Hollanda GP'sine hazırlık

Hollanda GP’si, 2021 sezonuyla birlikte takvime dönen, eski pistlerden biri. Yeni Formula 1 yönetimi, eski yönetimin aksine, sezonlara sadece yeni pistleri ekleyerek heyecan katmaya çalışmıyor. Aynı zamanda eski pistleri de modernleştirerek bize güzel sürprizler sunuyor. Bu sayede eski ama uzun süredir yarışılmayan veya eski ve hiç yarışılmamış pistler birer birer takvime girmeye başladı.

Hollanda, eski ve uzun süredir yarışılmayan pistler kategorisinde yer alan, biraz da Max Verstappen’ın etkisiyle takvime dönen bir pist. Hollanda’da en son yarış 1985 yılında yapılmıştı. Benim de seyrettiğim o yarışın galibi, hayatta en sevdiğim pilot olan Niki Lauda’ydı. Niki son sezonda, o pistte yirmi beşinci ve son galibiyetini o pistte almıştı. Daha sonra pist de aynı Niki gibi Formula 1’e veda etti.

O dönemde hem Niki’nin galibiyet alması hem de arabaların yapısına uyması nedeniyle bana sempatik gelen bir pistti. Bugünkü durumda pistte bizi neler bekliyor, biraz onu inceleyelim istiyorum.

Mercedes’in Hollanda GP’si için hazırladığı poster

Pistin karakteristiği

Pist, eski jenerasyon yarış arabaları için uygun görünmesine rağmen yeni nesil için biraz dar ve kısa. Pist sadece 4.259 metre. Kısa pistleri sevmediğimi pek çok kere yinelemiştim. Bunun nedeni, sıralamalarda ve/veya yarışlarda pilotların birbirlerini fazlasıyla engellemeleri. Ayrıca devamlı tur bindirmeler nedeniyle pistte sürekli bir kirli havanın olması, arabaların optimum performanslarına ulaşmalarını engelliyor. Özellikle rakibini takip etmekte zorlanan yüksek sürüklenmeye sahip araçlar, bu tip pistlerden aşırı olumsuz etkileniyor.

Tüm bunlara rağmen yine de çok olumsuz yaklaşmamak lazım. Çünkü her ne kadar yenilense de burası eski nesil bir pist. Pistin hemen bitiminde yer alan çakıl ve çim alanlar, ayrıca piste çok yakın bariyerler, pilotları çok zorlayacak. Pistin dar olduğunu da hesaba kattığımızda, şehir pistinden az hallice diyebiliriz. Hata yapanlar anında cezalandırılacak.

Pistin dar olması aynı zamanda geçişi de imkansıza yakın kılacak. Sıralamalar en az Monaco ve Macaristan kadar önemli olacak. Geçişe uygun tek nokta, 665 metre uzunluğundaki start düzlüğü. Start düzlüğünün Macaristan’dan bile kısa olması geçişlerin zorluğu konusunda bizleri karamsarlığa itmeli mi? İtmeli. Burada geçiş için pilotların işini kolaylaştıracak tek parametre belki de on dördüncü ve son viraj. Son viraj, yüksek hızda alınabilmesi için Nascar yarışlarındaki oval pistler gibi tasarlanmış. Bu viraj eskiden bu kadar eğimli değildi. Ama pist yenilenirken geçişin ne kadar zor olacağı anlaşıldığından geçişi kolaylaştırmak için bu çözüm denenmiş. Denenmiş diyorum çünkü geçişe ne kadar izin verebileceğini kestiremiyorum.

Pistteki toplam 14 virajın 10 tanesi sağ, 4 tanesi sol viraj. Pist, çok virajlı olmasına rağmen çok akıcı. Çok sayıda birbirini takip eden hızlı, yön değişimi gerektiren, on-camber (virajın merkezine eğimli) virajların çokluğu sürüş açısından pilotlara büyük keyif verecektir. Ama önceden de söylediğim gibi bize ne kadar keyif verir bilemiyorum.

Pit yolu çok kısa olduğundan pit stopların 16 saniye civarında sürmesini bekleyebiliriz. Bu durumda pit stratejileri de esnek olacaktır. Pirelli en sert lastikleri getirdiği için tek pit stop stratejisi beklemekle birlikte geçiş zor olduğu için farklı stratejiler deneyenler olacaktır.

İki tane DRS bölgesi var. Onuncu ve on birinci virajlar arasındaki ilk bölge geçişe izin vermese de araçların birbirine yaklaşmasını sağlayacaktır. Start düzlüğünün başındaki DRS bölgesiyse geçişe olanak sağlayacaktır. En azından umut o yönde.

Tur boyunca tam gaz geçilme oranının %65-%70 aralığında olacağı tahmin ediliyor. Havanın soğuk olduğu düşünüldüğünde motorlar zorlanmayacaktır. Arabalara, nispeten eski motorlar takılabilir. Ayrıca bir tur boyunca sadece 36 defa vites değiştirilecek olması da mekanik anlamda arabaların daha az zorlanacağı anlamına geliyor.

Ayarlar

Pist, aynı Macaristan ve Monaco gibi yüksek yere basma kuvveti isteyen bir pist. Büyük kanatlar ve/veya rüzgara karşı dik açıyla ayarlanmış kanatlar göreceğimiz neredeyse garanti.

Zemin, 1-2 viraj dışında düz ve kerbler yüksek değil. Bu nedenle süspansiyonlar alçak ayarlanabilecek, tabii dalgalı bir-iki virajda dikkat edilmesi koşuluyla. Ayrıca orta sertlikte süspansiyon ayarları gerekli, özellikle arka lastiklerde. Yavaş viraj sayısı çok olduğu için yavaş virajlardan ivmelenirken arka süspansiyonların çok sert olmaması avantaj sağlayacaktır.

Aynı şekilde peş peşe gelen virajlarda, yumuşak süspansiyonlar sayesinde arabanın ağırlık merkezinin lastiklere kayması istenen bir durum olacaktır. Ama viraj yoğunluğu çok olduğu için aşırı yumuşak süspansiyonlar lastik yıpranmasına neden olur.

Pilotaj tekniği anlamında zor, ayar bulmanın sorun olduğu bir hafta sonu bizleri bekliyor.

Lastikler

Lastiklere çok iş düşmesini beklememiz lazım. Çok sayıda ve birbirini yakından takip eden virajlar lastiklerin üzerindeki kauçuğun süratle ısınmasına ve aşınmasına neden olur.

Özellikle 8-9-10 ve 13-14 numaralı virajlarda arabanın ağırlık merkezi sola kayıyor. Arka arkaya olan bu virajlarda yanal yükler hep arabanın sol tarafında. Dolayısıyla arabanın sol lastikleri soğuyacak zamanı bulamayacak, bu virajların sonucunda aşırı ısınma sonucu kabarcıklanma sorunu yaşanabilecektir.

Eğer bu virajlar, 4-5-6 numaralı virajlar gibi yön değişimi gerektiren yapıda olsalardı, lastiğin üzerindeki yanal yük kalktığında lastikler soğur, yıpranma sınırlı kalırdı. Ayrıca virajlar merkeze doğru eğimli olduğu için arabaların viraj hızları artacaktır. Bu da lastikleri ekstra zorlayacaktır. Özellikle oval pistleri andıran on dördüncü virajda, akıllara 2005 yılında Indianapolis pistindeki fiyasko geliyor. Orada da lastikler, oval virajdaki yanal yüklere dayanamayarak hasarlanmıştı.

Oval virajdaki yüksek hızların lastikleri fazlasıyla zorlayacağını düşünüyorum.

İşte tüm bu nedenlerle Pirelli, riske girmeyerek en sert hamurları getirdi. Bence de doğru tercih.

Son olarak hava soğuk ve asfalt yeni. Yağmur yağması durumunda yeni asfaltın kaygan olması yanında lastik ısıtmak da mesele olacaktır. Takımları çok zorlu bir yarış bekliyor.

Favoriler

Bence favori Red Bull. Red Bull’un daha fazla yere basma kuvveti üretmesi, dingil mesafesinin daha kısa olması, arka tarafının daha dengeli olması Red Bull’u favori yapıyor.

Ayrıca sıralamanın çok önemli olduğu bu yarışta, lastiklerini daha çabuk ısıtan Red Bull’un avantajlı olmasını bekliyorum. Macaristan ve İngiltere gibi Mercedes’in pole aldığı pistlerde hava sıcaklıklarının yüksek olması, Mercedes’e yardım etmişti. Bu sayede de lastiklerini normale göre daha çabuk ısıtan Mercedes pole almayı başarmıştı. Buradaki serin hava da Red Bull’un lehine.

Ama Mercedes mühendisleri benimle aynı fikirde değil. Mercedes mühendisleri; Spa, Zandvoort ve Monza üçlüsü içinde kendilerine en uygun pistin Zandvoort olduğunu iddia ettiler. Bu sonucu simülatör çalışmalarından elde ettiklerini belirttiler. Bu sonuca varmalarında, son günlerde tartışılan konunun etkisi olabilir. Son günlerde, Mercedes’in alt devirlerde fazladan 20 beygir güç ürettiği konuşuluyor. O nedenle pek çok yavaş veya orta hızlı virajın çıkışında, ivmelenme sırasında avantaj elde edeceklerini düşünüyor olabilirler.

Orta sıralarda Ferrari’yi daha önde görme eğilimindeyim. Pist karakter olarak onlara daha uygun. Sadece düşük hava sıcaklıklarında zaman zaman ön lastikleri ısıtma sorunu yaşadıkları için bir soru işareti var. Ama onun dışında pistin yapısı Ferrari’ye daha uygun.

Alpine’in, orta sıradaki McLaren-Ferrari ikilisini takip etmesini bekliyorum. Motor gücünün nispeten daha az gerektiği pistlerde parlamalarını beklediğimden burası onlar için uygun. Alpine’i zorlayacak takımın Alpha Tauri, onları hemen yakından takip edecek takımın da Aston Martin olması sezonun doğasına uygun.

Her zamanki gibi yağmurun bu tahminleri tamamen bozacağını belirtmeye gerek yok. Hafta sonu yağmur olasılığı da oldukça fazla, yani sürprizlere hazırlıklı olalım.

Yarış hafta sonunda ilginç olaylar yaşanması durumunda yine bu satırlardan ve Twitter hesabımdan (https://twitter.com/FiratKeskinF1) sizleri bilgilendirmeye çalışacağım.

İyi seyirler,

Fırat Keskin