Formula 1 – Fransa GP'sine hazırlık
Harika geçen Avusturya GP’sinden sonra artık yelkenimizi Fransa sahillerine doğru çeviriyoruz. Alplerde 720 rakımda yapılan yarıştan Fransa’da Cote d’Azur kıyılarına yakın deniz seviyesine iniyoruz. İki pistin karakteristiği arasında da Alpler kadar fark var desek abartmış olmayız.
Paul Ricard’ın kompleks ve pilotaj tekniği gerektiren yapısıyla Red Bull’un Ring’in az viraja sahip basit yapısı oldukça farklı. Genelde sıkıcı yarışlara sahne olan bu teknik pist bu sezon farklı bir heyecan sunabilir.
Haberin Devamı ›
Pistin yapısını ve heyecanı artırabilecek farklı konuları hep birlikte inceleyelim.
Pistin karakteristiği
Fransa, 5.842 metreyle ideal uzunlukta olarak değerlendirebileceğimiz bir pist. 15 virajlı pistte 6 adet sol viraj, 9 adet sağ viraj mevcut. İlk sektör yavaş ve teknik virajlardan oluşuyor. Aynı zamanda orta ve yüksek hızlı yön değişimleri de mevcut. Dördüncü viraj sezonun en kendine özgü virajlarından biri. Bu sektörde yavaş virajlardan çıkıştaki çekiş önemli.
İkinci sektörde eski adıyla Mistral düzlüğü var. Ancak Formula 1’de araçların çok yüksek süratlere çıkmasının önüne geçmek için (güvenlik kaygılarıyla) bu efsanevi düzlük bir şikanla ikiye bölündü.
Son sektör sezonun en zorlayıcı virajlarından biri olan Copse virajını andıran 10. virajla başlıyor. Bu viraj yaklaşık 300 km/sa hız ile tam gaz geçiliyor. Buradaki büyük G kuvvetleri 35 derece hava sıcaklığıyla birleşince pilotların çok zorlanacağını söyleyebiliriz. 10. virajın hemen çıkışında dönülen 11. uzun orta hızlı viraj da pilotları zorlayacaktır.
Haberin Devamı ›
13. ve 14. virajdaki yön değişimi pilotların zorlanacağı diğer bir alan. Yavaş 15. virajdan taşınacak hız düzlükte ulaşılacak son hız açısından önemli. Kısacası son sektörde pilotaj tekniği açısından çok zorlu.
Tam gaz geçilme oranı %75 civarında. Yüksek sıcaklıklar ve yüksek tam gaz geçilme oranı mekanik anlamda araçları çok zorlayacaktır.
İki DRS bölgesi var; ilki start düzlüğünde, ikincisi ise Mistral düzlüğünde. Pit yolu 425 metre ama zorlu girişinden dolayı maksimum hız 60 km/sa olarak belirlendi. Bu nedenle de pit yolunu geçmek 25 saniye sürüyor, lastik değişimiyle birlikte yaklaşık 27-28 saniye süren pitler göreceğiz.
Pistin diğer önemli karakteristiği mavi, kırmızı ve beyaz boyalı kaçış alanları. Zımpara kâğıdı görevi gören boyalar (fotoğraftaki mavi boyalar) pist dışına çıkan araçların bariyerlere çarpmalarını engellemek için frenleme anında yeterli sürtünme kuvvetini üretiyor. Ancak boyalı kaçış alanlarında bariyerlere çarpmamak için yapılan sert frenlemeler lastikleri ekstra aşındırıyor. Pist dışına çıkan pilotun hemen pit yapması bir zorunluluk diyebiliriz.
Haberin Devamı ›
Öte yandan özellikle viraj çıkışlarında fren yapılmadığı için zımpara kâğıdı bölgeleri lastikleri aşındırmıyor. Hatta ekstra yol tutuş bile sağlıyor. Bu nedenle pilotlar kerbleri, yani pist sınırlarını aşarak mavi bölgeleri sıkça kullanarak haksız kazanım elde edebiliyor. Bu hafta sonu itibarıyla FIA’nın bolca pist sınırı ihlali nedeniyle tur derecesi sileceğini öngörebiliriz. Özellikle sıralamalara dikkat.
Lastikler
Pirelli bu hafta sonu C2, C3 ve C4 lastiklerle geliyor. Ön lastiklerin basınçları yine balon olarak nitelendirebileceğimiz 24 PSI olarak belirlendi. Bu lastik basınçlarının belirlenmesindeki amaç yüksek hızlı virajlarda yanal yükler altında lastiklerin omuzlarını korumak. Sezonun en hızlı virajlarından biri bu pistte olduğu için yanal yükler lastikleri oldukça hırpalayacaktır.
Öte yandan iki noktada düzlüklerden sonra çok yüksek hızlardan frenleme yapılacağı için dikey yükler de azımsanmayacak seviyede. Hava sıcaklıkları 30-35 derece santigrat aralığında tahmin ediliyor. Yüksek hava sıcaklıklarıyla lastiklere binen yükler birleştiğinde takımları ve pilotları çok zor bir hafta sonu bekliyor. İki veya daha fazla pit görürsek şaşırmayalım.
Haberin Devamı ›
Bu sıcaklıklarda lastiklerin ısıtılmasından çok soğutulması bir mesele olarak görülmelidir. Özellikle ön lastiklerin yüksek basınçları lastiklerin zemin ile temasını azaltacak. Bu durumda ön lastikler küçük temas yüzeyi boyunca aşırı ısınarak blistering (kabarcıklanma) sorunu yaşayabilir. Ön lastikleri hayatta tutmak önemli olacak. Polimer türevi olan lastik ham maddesinin yorulma özellikleri metal alaşımlara göre farklıdır. Polimerlerde, malzemeye uygulanan yükün periyodu da malzeme yorulmasında önemli rol oynar. O nedenle peş peşe gelen ve aracın sol ön lastiğine yük bindiren 10. ve 11. sağ yönlü virajlar lastikleri yoracaktır. Peş peşe gelen bu iki virajda lastiklerin aşırı ısındığını görebiliriz. Sol ön lastikleri hayatta tutmak yarışı kazanmak ve kaybetmek arasındaki çizgiyi belirleyebilir.
Haberin Devamı ›
Aynı şekilde yavaş virajlardan çıkışlarda arka lastiklerdeki çekiş önemli. Arka lastiklerine iyi bakan pilotlar önemli avantaja sahip olacaktır.
Sonuç olarak pistin yapısına ek olarak yüksek hava sıcaklıkları da düşünüldüğünde, lastikler bence kazananı veya kaybedeni belirleyici unsur olabilir.
Ayarlar
Bu pistte her şeyden biraz var. Yavaş, orta hızlı ve hızlı virajlar dengeli bir şekilde dağılmış durumda. Düzlükler de tur derecesinin belirlenmesinde önemli pay sahibi.
Bu nedenle takımlar yere basma kuvveti ve düzlük hızları konusunda bir orta nokta bulmakta zorlanabilir. Virajlı bölümler için büyük arka kanat ve dik ön kanat flapları gerekirken düzlükler için tam tersi gerekli. Yüksek sıcaklıklar da kanat açıları konusunda belirleyici olacaktır. Fazla dik kanat açıları lastiklere aşırı yük bindirerek aşırı ısınmalarına ve aşınmalarına neden olabilir.
Öte yandan pist yeniden asfaltlandığı için zemin düz. Araçlar alçak ayarlanabilir. Süspansiyon sertlikleri yüksek hızlı virajlarda ağırlık transferini kısıtlayacak şekilde sert ayarlanmalı. Ama arka amortisörlerin sertlikleri biraz yumuşak ayarlanmalı. Böylece yavaş virajların çıkışlarında çekiş artacaktır.
Yüksek sıcaklıklar motorun ve frenlerin soğutulmasını da çok zorlaştıracak. Bu nedenle büyük motor ve fren havalandırma kanallarını görmemiz olası. Bu durum da arabaların aerodinamik performansına etki edecek. Her havalandırma kanalı, aerodinamik anlamda biraz daha verimsizlik demektir. Her anlamda zorlu bir pist.
Favoriler
Favori belirlemek zor. Son iki yarışı Ferrari kazandı. Eğer bahis oynasam burada paramı Ferrari’ye basardım. Ama Red Bull da agresif güncellemeler getirdi, amaçları burada durumu eşitlemek.
Diğer önemli soru Mercedes’in yarışın içinde olup olamayacağı. Mercedes mühendisleri gözle görünen ve görünmeyen güncellemeler getireceklerini açıkladılar. Asfaltın düz olması nedeniyle arabayı ideal alçaklıkta sürebileceklerini ve maksimumu alabileceklerini düşünüyorlar. Mercedes için bu yarış gerçeklerin ortaya çıkacağı yarış. Sıfır side – pod konsepti çalışıyor mu, yoksa çalışmıyor mu?
Orta sıralarda tahmin yapmak çok zor. Çünkü farklar çok az. Takımların ve pilotların günlük form durumu sıralamada belirleyici oluyor. Ayrıca hemen hemen tüm takımlar büyük güncelleme getirdiler. Bu güncellemelerden maksimumu alabilen başarılı olacaktır.
Tüm hafta sonu boyunca güncel bilgilerle sizleri bilgilendirmeye çalışacağım.