Formula 1 - Avustralya GP'si Değerlendirmesi

2 sezon aradan sonra Avustralya’ya dönen Formula 1, yarışı seyretmek için sabah erken kalkanları utandırmadı. Hem sıralamalar hem de yarış önemli sürprizlerle keyifli zaman geçirmemizi sağladı.

Şimdi her zaman olduğu gibi soru cevaplarla yarışı anlamaya çalışalım.

Ferrari neden bu kadar üstündü?

Ferrari sezonun net bir şekilde en iyi arabası. Ferrari, Red Bull’a göre daha hızlı, daha dayanıklı, lastiklerine daha iyi bakıyor ve daha hafif. Red Bull’un üstünlüğü ise arabayı daha alçak ayarlanabilme yeteneği. Red Bull, porpoising (yunuslama) sorununu daha az yaşadığı için arabasını daha alçak ayarlayabiliyor. Bu nedenle tabandan yaratılan yere basma kuvveti muhtemelen biraz daha fazla. Bu da Red Bull’u çok stabil bir araba yapıyor.

Ama bu hafta sonu farkı yaratan konu lastik kullanımıydı. Cuma antrenmanlarında Ferrari’nin sol ön lastiğinde, Red Bull’un arka lastiklerinde topaklanma sorunu yaşandı. Yapılan ayar değişiklikleri sonucu Ferrari sorunu çözdü ve yarışta başarılı oldu. Red Bull da arka lastiklerindeki sorunu çözdü. Ama yarışta topaklanma sorunu sol ön lastikte görüldü. Sol ön lastikte yol tutuş azaldı, tur dereceleri dramatik şekilde yükseldi.

Ferrari’nin fark yaratmasındaki ikinci neden motoru biraz daha açmış olmasıydı. Antrenmanlarda düzlüklerde yavaş kalan Ferrari, sıralamalar ve yarış için biraz daha agresif bir motor haritalaması seçti. Motor gücünü (sadece) 5 beygir daha açarak Red Bull’u düzlüklerde de kontrol ettiler. Bu esneklik, Ferrari’nin motorda dayanıklılık sorunu yaşamadan rezervi olduğunu gösterdi.

Yarışın son turunda, Leclerc’in hiç zorlanmadan kendi en iyi derecesinden 0,6 saniye daha hızlı bir tur atması çok şey anlatıyor. Tifosiler bayrakları assın.

Verstappen neden yarış dışı kaldı?

Red Bull yakıt sistemiyle ilgili bir arıza olduğunu açıkladı. Verstappen’ın arabası arızalandığı anda kenar yönetimi telsizden arabasını durdurmasını istedi. Ayrıca telsizden arabayı “yangın söndürme tüpü” olan bir görevliye yakın durdurması gerektiğini de eklediler.

Arabadan çıkan dumanlar nedeniyle yangın çıkmış olabileceğini öngörmüşlerdi. Öyle de oldu. Çıkan yangını iki görevli söndürdü. Yakıt sisteminde nasıl bir arıza yangına neden olmuş olabilir? Yakıt borusundaki bir yırtıktan sızan yakıt motor sıcaklığının etkisiyle alev almış olabilir. Veya yakıt hattındaki bağlantı noktalarından birinde meydana gelen hasar sonucu yakıt sızıntısı ve yangın olasılığı da var. Yakıt hatları, yakıtı yüksek basınçla (500 bar) motora iletiyor.

Yüksek frekanslı ve şiddetli titreşimler, yüksek basınçla birleşince bağlantı noktalarındaki bu tip hasarları tetikliyor olabilir. Sezon içinde bu hasarları daha sık görebiliriz. Verstappen bu nedenle yarış dışında kalan son pilot olarak kalmayacaktır.

Sainz’a ne oldu?

Sainz’ın hafta sonu, cumartesi günü ters gitmeye başladı. Sıralamalardaki (Q3) hızlı turunu kırmızı bayrak nedeniyle bitiremedi. Kırmızı bayrak periyodu bittiğinde tüm pilotlar piste çıktı ama Sainz’ın arabası garajda çalıştırılamadı. Bu nedenle garajda çok fazla zaman kaybetti. Arabası uzun uğraşlar sonucunda çalıştırıldığında sıralamaların bitmesine çok az kalmıştı. Bu nedenle Sainz ısınma turunu çok hızlı atmak zorunda kaldı ve lastiklerini istediği gibi ısıtamadı. Bunun sonucunda da hızlı turunda çok yavaş kaldı.

Pazar sabahı yarıştan hemen önce direksiyonunda bir arıza tespit edildi. Direksiyonu değişti ama Sainz yine de direksiyonundan çok memnun değildi.

Ayrıca arka sıralardan başlayacağı için takımı onun için sert hamuru seçmişti. Sert hamur, her 3 tip lastik tipi içinde ısıtılması en zor olanı. Özellikle orta sıralarda pilotların önünde daha yavaş arabalar varken, pilotlar istediği gibi tempo tutturamadığı için lastik ısıtmak daha da büyük sorun haline geliyor. Sonuç olarak pazar günü yarış başladığında Sainz için pek çok olumsuzluk vardı. Tüm olumsuzluklara Sainz’ın bir an önce arabasını üst sıralara taşıma telaşı da eklendi. Sainz hata yaptı ve çakıl havuzuna saplanarak yarış dışı kaldı. Takımdan kaynaklanan pek çok hataya (nazarlık) kendisi de hatayla karşılık vermiş oldu.

Böylece 17 yarışlık puan serisi de sona ermiş oldu.

Lastik kullanımı nasıl?

2022 lastiklerinin en önemli özelliği lastiklerin piste ilk çıkıldığında geçen sezonlara göre geç ısınması. Bunda lastik ısıtıcılarının sıcaklıklarının düşürülmesinin de etkisi var. Lastik ısıtıcı battaniyelerin ısısı düşürüldüğü için arabalar piste ilk çıktıklarında lastikleri çok soğuk oluyor. Bu da yol tutuşu ortadan kaldırıyor. Bu nedenle de araçlar yeni lastik taktıktan sonra ilk 4-5 virajda aşırı zorlanıyor. İlk 4-5 virajdaki bocalama, undercut’ın değerini çok artırıyor.

Bir tur önceden pit yapmış arabalar turun ortasında lastiklerini ısıtıyorlar. Böylece pitten yeni çıkmış arabalar buz üzerinde kayar gibi hareket ederken, undercut yapan arabalar kolaylıkla geçiş yapıyor.

Pilotların ilk turda lastikler ısınmadan onları zorlamaları sonradan topaklanma sorunu yaşanmasını da tetikliyor. Bu sezon pit zamanlamaları çok önemli. Bir tur önce veya sonra yarışın sonucunu dramatik şekilde etkileyebilir.

Mercedes hızlandı mı? Yoksa Alpine ve McLaren potaya mı girdi?

Mercedes hızlanmadı. Red Bull formsuzdu. Yarışı kazanan arabayla (bu yarışta Ferrari’ydi) Mercedes arasındaki fark hala tur başına 1 saniye. Bu dünya kadar fark demek. Mercedes sezonu kurtarmak umuduyla ölçümlere ve testlere devam ediyor. Hamilton’da hafif güncellenmiş bir taban ve bolca sensör vardı. Bu sensörlerle aracın yüksekliği devamlı ölçüldü ve veriler depolandı.

Red Bull’un geride kalmasıyla geçtiğimiz haftalara göre daha iyi görünseler de aslında daha iyi değillerdi. Hatta Alpine bu hafta sonu Mercedes’ten hızlıydı. Alpine, sıralamalardaki dayanıklılık sorunları ve yarışta kötü zamanlarda çıkan güvenlik aracı nedeniyle arabadan maksimumu alamadı. Ama pole kalitesinde bir tur atan Alonso’nun performansı araçta yatan performansı göstermesi açısından önemliydi. Yarıştan sonra Alonso’nun, “Red Bull’un yarış dışı kalması içimizi daha çok acıttı. Çünkü Mercedes’ten hızlıydık, podyum yapabilirdik.” açıklaması da teyit için yeterli. Dayanıklılığı çözüp orta sıra liderliğine oynayabilirler.

Mercedes, bu hafta sonu Alpine dışında bir rakibe daha kavuştu. McLaren. McLaren frenlerindeki sorunları çözmüş gibi göründü. Ayrıca arabasını Red Bull’dan sonra yere en yakın ayarlayabilen araba görünümündeydi. Dengeli ve hızlılardı.

Önümüzdeki haftalarda Mercedes lehine olabilecek tek olumlu gelişme güncellemeler olabilir. Belki güncellemelerle orta gruptan sıyrılıp öne yaklaşabilirler. Ama şunu da ekleyelim: Şimdiye kadar yaptıkları hiçbir güncelleme ve ayar istenileni vermedi.

Bir sonraki yarış iki hafta sonra. Yine yarıştan önce hazırlık yazısıyla karşınızda olacağım.