Bütün EuroLeague kulüpleri zarar ediyor

Eurohoops tarafından rapor edilen araştırmada, EuroLeague’in gelecekte karşılaşacağı finansal ve yönetim sorunları özetlenirken, Uluslararası Basketbol Federasyonu’ndan (FIBA) başlayarak tüm büyük basketbol paydaşlarıyla iş birliği yapılması ihtiyacının önemi belirtilmiştir.

EuroLeague Başantrenörler Kurulu ile de çalışan Cem Karamürsel tarafından hazırlanan rapor, EuroLeague kulüplerinin yaşadıkları ekonomik problemleri göz önüne sererken yönetimsel sıkıntılardan da bahsediyor.

Rapordaki bazı konu başlıkları şu şekilde:

Bütün EuroLeague kulüpleri zarar etmektedir. ALBA Berlin hariç rakamların net olarak belli olduğu bir takım bulunmamaktadır.

Basketbol Şampiyonlar Ligi’nde mücadele etmeye başlayan Brose Bamberg, 2018-19 ve 2019-20 sezonlarından sonra kar etmeyi başardı ancak bu, takımın oyunculara daha az maaş vermesinin sonuçlarından da biriydi.

EuroLeague’in yönetim şekli çok karışık olmakla birlikte ekonomik modeli ise kulüpler için sürdürülebilir değil. Finansal Fair Play gibi kurallar ise hala esnetilebilir, cebinden para koymaya gönüllü olan takım sahiplerine uyum sağlıyor. Çalışmanın sonucuna göre: “2022-23 sezonunda FPSFP (Financial Play Stability and Fair Play) düzenlemeleri hala %50’ye yakın şekilde sahibin katkılarına açık olacak. Bu da hala eşiğin üzerinde takımların var olduğunu, bu takımların her yıl neredeyse bütçenin yarısı ya da daha fazlası kadar zarar ettiğini gösteriyor. Bu (ekonomik olarak irrasyonel) koşullar altında, “normal” bir işletme nispeten kısa bir süre sonra iflas eder.”

IMG’nin verilerine göre beraber yapılan girişim toplamda 7 milyon avro kadar zarar etse de EuroLeague ile kurulan ortaklık IMG için karlı. Rapora göre: “IMG tarafından EuroLeague ile kurulan ortaklığın karlı olduğunu söyleyebiliriz. IMG, EuroLeague’in tanıtımının yanında teknik ve üretim servisleri karşılığında 54,1 milyon avro gelir elde etti.”

Ayrıca, EuroLeague’in kulüplere kesin katkısı hakkında hiçbir kamu bilgisi yoktur. Bununla birlikte, bazı kulüp temsilcileri, EuroLeague’den şampiyonun aldığı toplam ödemelerin, oyuncuların ve teknik ekibin başarı ikramiyelerini bile karşılayamayacağından defalarca şikayet etmiştir.

Raporda detaylı finansal bilgilerine yer verilen kulüplerden biri olan Fenerbahçe için, Fenerbahçe Beko, EuroLeague’in son on yılının en başarılı takımlarından biri denmiştir. Raporda Fenerbahçe Beko ile ilgili yazılanlar şu şekildedir:

Kulüp her yıl bir faaliyet raporu sunar. 2018 raporunda tüm spor branşları için detaylı bilgiler mevcuttu. Sonraki yıllarda, yalnızca toplu rakamlar yayımlandı. Bu nedenle basketbol bölümü için çok yıllı bir trend analizi yapamıyoruz. Bu sınırlamaya rağmen, 2018'in kulübün en başarılı yıllarından birini temsil etmesi nedeniyle 2018'in analizinin bu çalışma için hala geçerli olacağına inanıyoruz. 2017'de EuroLeague’i kazanan ve 2018'de final oynayan kulübün kâr potansiyeli maksimum seviyede olmalıydı.

2018 yılında kulübün basketbol operasyonlarından doğrudan geliri 45,3 milyon TL (7,9 milyon Euro) olarak gerçekleşti. Sponsorluk gelirlerinin ve vergi sübvansiyonlarının tam tahsisi ile toplam gelir 18,9 milyon Euro’dur. Doğrudan giderler 158,8 milyon TL (27,8 milyon Euro) olup, kulüp (en az) 8,9 milyon Euro açık vermiştir. EUR/TRY döviz kurunun 2018'den bu yana önemli ölçüde bozulduğunu ve Haziran 2022'de 5,71'den 17,69'a (%210) taşındığını ve özellikle maaşların EUR veya USD olması nedeniyle Türk kulüplerinin bütçelerine önemli bir yük getirdiği unutulmamalıdır.

Rapor, şöyle bitiyor: “Yönetimsel sıkıntıları aşmak, EuroLeague sistemi içerisindeki hissedar kulüplerin bir numaralı önceliği olmalı, hele ki EuroLeague CEO’su Jordi Bertomeu’nun ayrılığı söz konusuyken. Özellikle FIBA ile anlaşmaya vararak geçmişe hem finansal hem yönetimsel konularda bir perde çekmek, güven ve düzeni tekrar sağlamak için atılması gereken adımlardan ilki. Şeffaflık, hesap sorulabilirlik ve bütünlük; ne olursa olsun en önemli prensipler olmalı. Bütçe yapıları ve karar verme mekanizmalarının yapısında yapılması gereken değişikler acilen yapılmalı.”

“Eğer Avrupa basketbolunda önemli yöneticiler ve karar alıcılar egolarını bir kenara bırakıp beraber çalışma konusunda başarısız olurlarsa, şu anki kriz çok daha büyüklerine yol açacak ve Avrupa basketbolu ilgi kaybetmeye devam edecektir.”