Emekli maaşına konan haciz nasıl kalkar?
Maaşları yetmediği için tüketici kredisi ve kredi kartlarına sarılan, yarı aç yarı tok yaşamak zorunda kalan emekliler, kalan hayatlarını huzurlu ve muhtaç olmadan yaşamayı umut ederken, gırtlağa kadar borca battı.
Ödenmeyen borçlar her ay katlanarak artınca bankalar emeklilerin maaşlarından kesinti yapmak için haciz işlemi başlattı. Üstelik bu işlemlerin çoğu emekliden habersiz yapılıyor. Maaşlarına bloke konan emekliler dahi bulunuyor.
YÜZDE 25'İ GEÇEMEZ
Bankalar, emeklinin izni olmadan para kesintisi, aktarma yapamaz, hesabı mevduat hesabı gibi kullanamaz. Ayrıca emeklilerin gelir, aylık ve ödenekleri haczedilemez. Kanun yalnızca Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) nezdinde doğacak alacakların haczine izin veriyor. Üstelik bu haciz miktarı maaşın dörtte birini (yüzde 25) geçemiyor. Vatandaş bunun farkında olmadığı için, bu yöndeki uygulama hiçe sayılıyor. Örneğin; aylığı 1000 lira olan emeklinin SGK’ya 10 bin lira destek primi borcu varsa maaşının yüzde 25’i olan 250 lirası kesilebiliyor.
SÖZLEŞMEYE DİKKAT!
Ancak bir emekli örneğin; kredi kartı veya almış olduğu bir eşyadan dolayı oluşan borcu sebebiyle takibe uğrarsa, bu borç için maaşına kesinlikle haciz konulamıyor. Emekli, önüne koyulan ve sayfalarca olan sözleşme metnini imzaladıysa işin rengi değişiyor. Yargı bu konuda bankayı haklı bulabiliyor. O yüzden sözleşmeleri okumadan imza atmayın. Maaşa haciz konulacağıyla ilgili madde varsa bankayla bu konuyu görüşün.
RIZA YOKSA HACİZ DE YOK
Kanuna göre; ‘memur emeklileri dışındaki’ 9.5 milyon SSK ve Bağkur emeklisinin maaşına, üçüncü kişilere (banka gibi) olan borcu nedeniyle haciz konulabilmesi için borçlu emeklinin izninin, rızasının (muvafakatinin) olması gerekiyor. Alacağın takibini yapan icra daireleri, emeklinin maaşına haciz konulması için yazılı rızası yoksa haciz taleplerini reddediyor. Ama bankalar haciz yapamasa bile maaşları bloke ediyor. Aman kredi ve kredi kartı alırken muvafakatname imzalamadan bir daha düşünün!
HEMEN İTİRAF EDİN
Maaşlarına haciz konulan emeklilerin Cumhuriyet Savcılığı’na da suç duyurusunda bulunması gerekiyor. Böyle bir işlem sırasında bankadan, “Haciz konulan maaş benim emekli maaşımdır” şeklinde bir yazı alınarak icra dairesine götürülmeli. Hakim bu konudaki başvuruyu değerlendirip genelde emekliyi haklı buluyor ve haciz işlemi mahkeme kararıyla aynı gün kalkıyor. Ayrıca kredi ve kredi kartı için sözleşmeye ‘maaşa haciz konulabileceğiyle’ ilgili bir madde konulmaz. Bu hukuka aykırı. Emekli maaşına haciz konulamayacağıyla ilgili Yargıtay kararları mevcut.
ŞİKAYET EDİP 'GEÇİNEMİYORUM' DİYEBİLİR
Emeklinin rızası (muvafakati) üzerine maaşının tamamına haciz konuluyor. Ancak emekli daha sonra İcra ve İflas Kanunu’nun 83’üncü maddesine dayanarak ‘geçimine yetecek miktardan fazlasının’ haczedildiği yönünde şikayette bulunabilir. Bu durumda mahkeme, haczin kaldırılması için gerekli inceleme ve araştırmayı yaptırarak, emeklinin gerçekten geçinip geçinemediğinin tespiti yönünde karar verebilir.
